Polska chciałaby oddychać świeżym powietrzem. Zamiast tego wdycha mieszankę rakotwórczych metali i gazów. Na Podhalu czy Dolnym Śląsku - przez ponad miesiąc w roku. - To, że my lub nasze dzieci są rozdrażnione, zirytowane, boli nas głowa, może być tego konsekwencją - mówi Weronika Michalak z HEAL Polska. Są też inne.
Polski Alarm Smogowy przygotował listę siedmiu działań antysmogowych dla resortu Pauliny Henning-Kloski. Ich realizacja ma ograniczyć liczbę przedwczesnych zgonów spowodowanych złą jakością powietrza. Obecnie z powodu smogu umiera przedwcześnie ponad 40 tys. osób.
Na początku stycznia Polski Alarm Smogowy przeprowadził badania jakości powietrza w Nowym Targu. Przez większość czasu wyniki okazywały się nad wyraz dobre, bo zanieczyszczeń w powietrzu pozbywał się coraz częstszy pod Tatrami silny wiatr.
Wystarczył krótkotrwały atak zimy, by świat wrócił na dobrze znane tory, a lampki ostrzegawcze zapłonęły na fioletowo: smog przykrył całą Polskę, w Małopolsce i na Śląsku zdrowiej byłoby nie oddychać, centrum Krakowa, wyczyszczone przecież z kopciuchów, śmierdzi jak za najlepszych czasów, kiedy do pieców trafiały najgorszy węgiel, szmaty i plastikowe reklamówki.
Polski Alarm Smogowy mówi jasno: decyzja sejmiku małopolskiego o wydłużeniu użytkowania "kopciuchów", czyli kotłów najbardziej zanieczyszczających powietrze, uczyniła z regionu czarną plamę na mapie Polski.
Polski Alarm Smogowy jako jedyna organizacja z Polski z nominacją do nagrody Earthshot Prize Awards ustanowionej przez księcia Williama. PAS doceniono za jedną z najskuteczniejszych na świecie kampanii społecznych na rzecz ochrony powietrza.
Kraków poza smogowym podium! Co więcej, liczba dni smogowych w sezonie zimowym w Krakowie nie przekroczyła dopuszczalnych 35. Niestety, na smogowym podium są inne małopolskie miejscowości - wynika z raportu Polskiego Alarmu Smogowego i Heal Polska.
Na czym polega idea miasta 15-minutowego? To po prostu miasto dobre do życia. Najogólniejsza definicja wskazuje, że wszyscy jego mieszkańcy powinni mieć zapewnioną możliwość zaspokojenia większości lub wszystkich swoich codziennych potrzeb życiowych w trakcie krótkiego spaceru lub przejażdżki rowerowej z miejsca swojego zamieszkania.
63 - w tylu lokalizacjach Polski Alarm Smogowy postawił mobilne płuca, pokazujące jakość powietrza. Grafitowy kolor w Czerwionce-Leszczynach, czarny w Chełmcu czy Zabrzu ujawnił, że w walce ze smogiem wciąż jest wiele do zrobienia.
Jak nie wydawać fortuny na ogrzewanie? Polski Alarm Smogowy podpowiada: trzeba solidnie ocieplić ściany, dach, zadbać o szczelne okna i drzwi. Błaha z pozoru sprawa pozwoli zaoszczędzić nawet 8 tysięcy złotych rocznie.
Obniżenie temperatury w pomieszczeniu o jeden stopień to o 8 proc. mniej zużycia energii cieplnej. Zamontowanie ekranu zagrzejnikowego to 6 proc. oszczędności, a wyregulowanie okien - kolejne 5 proc. Polski Alarm Smogowy pokazuje, jak w dobie rosnących cen obniżyć rachunki za ogrzewanie.
Tylko w grudniu normy jakości powietrza w rabczańskim uzdrowisku zostały trzykrotnie przekroczone o ponad 450 proc.
To akcja Polskiego Alarmu Smogowego. W ostatnich dniach stacja pomiaru jakości powietrza w Nowym Targu wskazywała kilkakrotne przekroczenie norm.
Opublikowany wczoraj przez Polski Alarm Smogowy ranking najbardziej zanieczyszczonych miast w Polsce nie pozostawia złudzeń: Małopolska nadal truje w najlepsze.
- Jeśli smog skraca życie, to jak to jest możliwe, że w Krakowie ludzie żyją najdłużej w Polsce? - zastanawiał się ojciec prezydenta RP Jan Duda, który w małopolskim sejmiku sprawuje funkcję przewodniczącego.
Na 4023 opinie dotyczące uchwały antysmogowej, niemal 3 tys. osób opowiedziało się za utrzymaniem obecnych przepisów. Zmian w uchwale chcą głównie wójtowie i burmistrzowie. Marszałek Kozłowski opublikował wyniki konsultacji niemal po miesiącu od ich zakończenia.
Polski Alarm Smogowy apeluje do premiera Morawieckiego o objęcie ochroną gospodarstw domowych, ogrzewających mieszkania energią elektryczną. Według szacunków organizacji, pominięcie tej grupy postawi w ciężkiej sytuacji milion gospodarstw domowych, których w najbliższym sezonie grzewczym może nie stać na ogrzanie swoich mieszkań.
To chyba najważniejsze dane z ostatnich miesięcy, jeśli chodzi o ceny węgla. Polski Alarm Smogowy zbadał, jak w ostatnim czasie rosła cena węgla dla indywidualnych odbiorców.
- Tani węgiel to mit. Ogrzewanie domu węglowym "kopciuchem" jest dziś nawet pięciokrotnie droższe niż pompą ciepła oraz dwa i pół razy droższe niż ogrzewanie gazem - wylicza Piotr Siergiej z Polskiego Alarmu Smogowego. To oznacza, że "czarne złoto" staje się dziś najdroższym sposobem ogrzewania domu.
3 tys. zł dla mieszkających w domach jednorodzinnych i 1 tys. zł dla mieszkających w domach wielorodzinnych - to odpowiedź Polskiego Alarmu Smogowego, Instytutu Badań Strukturalnych i Fundacji Frank Bold na rządową ustawę o dodatku węglowym. Projekt ma być tańszy niż rządowy i wspierać osoby o niskich dochodach niezależnie od źródła ogrzewania.
- Ustawa o dodatku węglowym nie tylko dyskryminuje tych, którzy - jak krakowianie - odeszli od palenia węglem, ale zniechęca właścicieli "kopciuchów" do przejścia na ekologiczne źródła ciepła - uważa wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig. List w podobnym tonie do premiera napisali też aktywiści Polskiego Alarmu Smogowego.
- Uchwała antysmogowa wisi na włosku - alarmuje Polski Alarm Smogowy. Zamiast intensywnej walki ze smogiem małopolscy radni będą zastanawiać się nad łagodzeniem przepisów antysmogowych. W poniedziałek zdecydują, czy przywrócić możliwość palenia w kopciuchach i dopuścić palenie drewnem w Krakowie.
5 tysięcy kotłów węglowych wymienili w pierwszym kwartale mieszkańcy Małopolski na inne, bardziej przyjazne środowisku źródła ogrzewania - wynika z najnowszego raportu przygotowanego przez Polski Alarm Smogowy.
Blisko 5 tys. wniosków do programu "Czyste powietrze" złożyli mieszkańcy Małopolski w pierwszym kwartale 2022 r. - wynika z danych Polskiego Alarmu Smogowego. To drugi najlepszy wynik w kraju. Czy to oznacza, że zdążymy przed wejściem w życie przepisów zakazujących palenia w "kopciuchach"?
"Nie ma racjonalnych podstaw do tego, żeby pośrednik zarabiał pięć razy tyle, co kopalnia" - słyszymy w resorcie klimatu i środowiska na temat rekordowych cen węgla. Tymczasem eksperci alarmują: jeśli nie zwiększymy sprzedaży surowca, tysiącom najbiedniejszych Polaków grozi ubóstwo energetyczne.
W 80 proc. małopolskich gmin spalanie śmieci i użytkowanie kopciuchów jest bezkarne. Nawet jeśli wystawiane są mandaty, to są one śmiesznie niskie - Polski Alarm Smogowy sprawdził, jak wygląda kontrola palenisk w 167 gminach w trzech województwach.
Nie węgiel, pellet czy gaz, a odnawialne źródła energii i geotermia mają być przyszłością Podhala - stwierdzili eksperci biorący udział w Podhalańskim Okrągłym Stole dla czystego powietrza w Nowym Targu. Jednocześnie chcą domagać się od NFOŚ zmian w zasadach dotyczących przyznawania dotacji z programu Czyste Powietrze oraz dofinansowań do przyłączy do sieci geotermalnej.
O ponad 100 proc. podrożał węgiel od 2021 r. - wynika z analizy przeprowadzonej przez Polski Alarm Smogowy. Aktywiści PAS apelują do premiera o wsparcie efektywności energetycznej.
Czterokrotnie przekroczone są normy pyłów PM10 w Nowym Targu. Na terenie całego powiatu obowiązuje trzeci, najwyższy stopień ostrzeżenia przed zanieczyszczonym powietrzem. Smog dusi także Suchą Beskidzką i miejscowości uzdrowiskowe Małopolski.
To dość znamienne, że bez powietrza nie da się żyć, ale w Polsce oddychanie zabija, a przynajmniej powoduje choroby.
Dzwonią pacjenci przerażeni, że mają koronawirusa. Zaszczepieni, ograniczają kontakty. Ale to nie COVID. Ich samopoczucie wywołane jest oddychaniem polskim powietrzem.
Po przeniesieniu przez władze Nowego Targu stacji monitorowania powietrza na obrzeża miasta, Główny Inspektorat Ochrony Środowiska proponuje, by w poprzedniej lokalizacji postawić drugą i porównać odczyty zanieczyszczeń. Burmistrz ma do dziś czas na odpowiedź.
"Dym wyprodukowany w kilkudziesięciu tysiącach palenisk dookoła Krakowa trafia w ciągu kilku godzin do płuc mieszkańców Krakowa" - mówi Andrzej Guła z Polskiego Alarmu Smogowego i zapowiada pozew za brak walki ze smogiem w gminach sąsiadujących z Krakowem.
Co zrobić, aby obniżyć poziom smogu? Przenieść stację monitoringu powietrza na obrzeża miasta. Tak ze smogiem "walczy" Nowy Targ - najbardziej zanieczyszczone miasto w rankingu Polskiego Alarmu Smogowego. Uwaga! Już rugi rok z rzędu w tym zestawieniu nie ma Krakowa.
Śnieżnobiała włóknina, która jeszcze w ubiegłym tygodniu zdobiła "mobilne płuca", teraz stała się ciemnoszara. - Płuca stoją już ósmy dzień, proszę jednak pamiętać, że przez cały ten okres mieliśmy tylko przez trzy dni przekroczone normy jakości powietrza - przypominają aktywiści.
W Nowym Targu model ludzkich płuc pojawi się 24 listopada. Przez półtora tygodnia nowotarżanie będą obserwowali, jak zmienia się stan instalacji pod wpływem tamtejszego powietrza.
Róża Thun, Joanna Flisowska i Andrzej Guła wezmą udział w dyskusji o polityce ekologicznej Unii Europejskiej i Polski. Zapraszamy do udziału i zadawania pytań.
Aktywiści Polskiego Alarmu Smogowego zmierzyli stężenia dwutlenku azotu emitowanego z samochodowych rur wydechowych. Mierniki zawisły w kilkuset lokalizacjach: w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu i Łodzi. W połowie zbadanych miejsc stężenia tego zanieczyszczenia przekraczały polską normę, nigdzie nie spełniły norm Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Choć w Małopolsce od stycznia 2023 r. zacznie obowiązywać zakaz użytkowania tzw. kopciuchów, to gminy nie rwą się do ich likwidacji. Wśród 50 najaktywniejszych gmin pozbywających się pieców na węgiel nie ma żadnej małopolskiej - wynika z raportu Polskiego Alarmu Smogowego.
Wymiana kotłów idzie w dramatycznym tempie - alarmuje Polski Alarm Smogowy. Do wejścia w życie uchwały antysmogowej zostało 500 dni. Tymczasem w 2020 r. zlikwidowano o 5 tys. kopciuchów mniej niż w 2019 r. W 17 gminach Małopolski nie usunięto żadnego pieca.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)