Jeżdżę koleją po Krakowie i przecieram oczy ze zdumienia. Z Bronowic na Zabłocie 15 minut, z Grzegórzek na lotnisko 24 minuty. Zdarzają się też problemy, ale jest na nie rada: - Proszę sobie ściągnąć aplikację "Sprawny peron" - słyszę.
Obecnie połączenia kolejowe z Warszawy do Zakopanego, choć cieszą się dużym zainteresowaniem, nie zachęcają do podróży. "Pociąg Tatry w sobotę potrafi mieć 20 wagonów i wszystkie są pełne" - relacjonuje Weronika Smarduch, posłanka KO.
Demokracja, godność człowieka, wolność, równość - bez tych wartości nie byłoby Unii Europejskiej. I nie byłoby miast, które starają się, by wszyscy mieszkańcy czuli się w nich dobrze.
Dotąd tylko dwa polskie miasta - Kraków i Wrocław - były Europejskimi Stolicami Kultury. Mają odmienne doświadczenia, bo tytuły dzierżyły w dwóch różnych epokach. Kraków wyróżniono bez konkursu, zanim jeszcze Polska wstąpiła do UE. Ponad dekadę później Wrocław o tytuł musiał stoczyć walkę.
W czasie wakacji po plażowaniu polecamy wizytę w Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku lub w filharmonii w Szczecinie. Na weekend warto wybrać się do Katowic, by zobaczyć Muzeum Śląskie oraz NOSPR. Plebiscyt Supermiasta, w którym wybieraliśmy współczesne ikony miast i regionów, stworzył ciekawy, nie tylko wakacyjny przewodnik po całej Polsce.
- W starej Unii od kilku dekad rozwój miast sterowany jest zasadami zrównoważonego rozwoju oraz "interesu publicznego", a nie tylko "deweloperskiego". To nie jest mrzonka ekstremalnych ekologów, to rzeczywistość - pisze w swej polemice architekt Ewa Heczko-Hyłowa, odnosząc się do dyskusji o architekturze i urbanistyce polskich miast, towarzyszącej naszemu plebiscytowi nt. współczesnych ikon miast i regionów.
Plebiscyt Supermiasta. Szczawnickie uzdrowisko wybrane na współczesną ikonę Małopolski.
Współczesną ikoną Krakowa jest Cricoteka Muzeum Tadeusza Kantora - tak wynika z głosowania w naszym plebiscycie. Bez tego niezwykłego, rzeźbiarskiego budynku trudno dziś sobie wyobrazić Podgórze i bulwary wiślane.
Jeszcze tylko w niedzielę do północy można głosować w naszym plebiscycie, w którym wybieramy współczesną ikonę Krakowa i Małopolski.
Czy krakowskie Zabłocie to "Nowe Miasto"? Bez wątpienia tak! - uważa Tomasz Janowski, znawca tematyki miejskiej. Podkreśla, że ta część Krakowa z muzeum MOCAK, Fabryką Schindlera i stacją kolejową pozytywnie wyróżnia się na tle innych nowych dzielnic, które ukształtowała głównie ekonomia i deweloperzy. Niedługo dojdzie tu kładka pieszo-rowerowa z Kazimierza.
Około 40 proc. obecnych mieszkań w Krakowie powstało w ciągu ostatnich 30 lat. Nie mieliśmy jednak projektu na miarę Nowej Huty czy Alei Trzech Wieszczów, co samo w sobie jest wymowne - ocenia Michał Wiśniewski, krytyk architektury. Współczesne ikony? Wymienia m.in. Cricotekę i Mangghę.
Rozpoczynamy głosowanie na współczesną ikonę Krakowa i Małopolski. To wyjątkowo trudny wybór - na naszej liście mamy 21 obiektów i miejsc, które wyróżnia nie tylko fantastyczna architektura, ale i symboliczne znaczenie.
Osiedle dla powodzian w Lanckoronie powinno być wzorem zabudowy jednorodzinnej dla miast i miasteczek. W Krakowie numerem jeden jest dla mnie Cricoteka - stworzyła nową pierzeję Wisły, cała część miasta uległa przemianie - mówi Janusz Sepioł, architekt.
Manggha, Cricoteka, Małopolski Ogród Sztuki, Hala 100-lecia Cracovii i Wyższe Seminarium Księży Zmartwychwstańców - takie propozycje współczesnych ikon Krakowa w tej edycji plebiscytu Supermiasta i Superregiony podaje Marek Kaszyński, szef krakowskiego oddziału Stowarzyszenia Architektów Polskich. Dlaczego te obiekty? Co wybrał w Małopolsce ?
A gdyby tak zwiedzać Kraków nie według klucza wiekowych zabytków, a szlakiem pięknych, nowoczesnych budynków? Ile ich w ostatnich trzech dekadach powstało i z których jesteśmy szczególnie dumni? W tej edycji Supermiast i Superregionów zapraszamy do poszukiwania współczesnych ikon Krakowa i Małopolski.
Cena tony węgla przekracza 3 tys. zł, prezes Jarosław Kaczyński zachęca do palenia w piecach wszystkim, a samorządom brakuje już pomysłów jak mobilizować mieszkańców do walki ze smogiem. Ta zima może być zabójcza dla naszego zdrowia.
Rosja od dwóch miesięcy niemal nieprzerwanie bombarduje ukraińskie miasta i miasteczka. - I choć mieszkańcy Ukrainy dzielnie to znoszą, musimy mieć świadomość, że mamy do czynienia ze strategią obliczoną na przedłużone nękanie. Pytanie: jakie są granice wytrzymałości Ukraińców? - mówi dr Dominika Pszczółkowska z Ośrodka Badań nad Migracjami na Uniwersytecie Warszawskim.
Choć największe tłumy są zawsze w Dolinie Chochołowskiej, w naszym plebiscycie prowadzą na razie inne miejsca. W Krakowie najwięcej głosów zbiera Lasek Wolski, a w Małopolsce Dolinki Podkrakowskie. Trwa głosowanie na najlepsze zielone miejsce w mieście i regionie.
Las Wolski, Zakrzówek, Bagry, park Bednarskiego - to tylko niektóre z zielonych przestrzeni w Krakowie zgłoszonych do plebiscytu Supermiasta i Superregiony "Gazety Wyborczej". Teraz wkraczamy w decydującą fazę naszej akcji: rozpoczynamy głosowanie na najlepsze zielone miejsce w Krakowie.
Dolina Kościeliska, Babia Góra, Puszcza Niepołomicka, Dolinki Krakowskie - to tylko niektóre z zielonych przestrzeni w Małopolsce zgłoszonych do plebiscytu Supermiasta i Superregiony "Gazety Wyborczej". Teraz wkraczamy w decydującą fazę naszej akcji: rozpoczynamy głosowanie na najlepsze zielone miejsce w województwie małopolskim.
Rozpoczynamy głosowanie na najlepsze zielone miejsce w Krakowie i Małopolsce. Ale już sama lista propozycji plebiscytowych to rodzaj zielonego przewodnika po mieście i regionie.
Wiosna to idealny czas na dłuższe i krótsze plenerowe wycieczki. Dokąd? Od tygodnia zbieramy i wciąż czekamy na propozycje najlepszych zielonych miejsc w Krakowie i Małopolsce. Potem wybierzemy najlepsze!
To już trzecia edycja Supermiast i Superregionów - akcji, w ramach której dyskutujemy z czytelnikami, samorządowcami, aktywistami o tym, co jest w naszym otoczeniu najistotniejsze.
Lubicie spacery wśród zieleni w Krakowie i okolicach? To koniecznie przeczytajcie ten tekst i weźcie udział w naszym plebiscycie! Kolejną edycję Supermiast i Superregionów poświęcamy właśnie terenom zielonym, ekologii i dostosowywaniu miast do zmian klimatycznych.
Jakie skutki dla mieszkańców miast będzie mieć "Polski ład"? Rozmawiają o tym prezydenci miast: Beata Moskal-Słaniewska (Świdnica), Jacek Karnowski (Sopot) i Jacek Majchrowski (Kraków). A Konrad Fijołek opowie o pierwszych 100 dniach swoich rządów w Rzeszowie.
Trzech pierwszych inwestorów kupiło już grunty na terenach Nowej Huty Przyszłości, m.in. firma Bielenda, a pierwszy deweloper wystąpił o pozwolenie na budowę osiedla mieszkaniowego. Nadchodzi miejska rewolucja na wschodzie Krakowa.
Ogrody zakładane z sąsiadami, dzikie łąki na balkonach, warsztaty dla miejskich ogrodników, zazielenianie opuszczonych miejsc. - W Krakowie w kilka lat powstało kilkanaście ogrodów społecznych, coraz więcej osób jest zaangażowanych w samodzielne uprawianie zieleni - mówi Piotr Kempf, dyrektor Zarządu Zieleni Miejskiej.
Zielony Kraków z wielkimi parkami, premetrem i drogami rowerowymi. Małopolska bez smogu, z gęstą siecią połączeń kolejowych. I tolerancyjna! Takiego miasta i regionu chcemy w 2040 roku.
Dziś ostatni dzień głosowania w naszym plebiscycie Supermiasta i Superregiony 2040. - Ja wybrałem walkę z chaosem przestrzennym, bo przestrzeń Krakowa wciąż jest dewastowana - zdradza Łukasz Gibała, szef klubu radnych Kraków dla Mieszkańców.
Jeśli miasta mają się po pandemii odrodzić, muszą postawić na jakość życia, a ta ściśle koreluje z ilością zieleni. Rozmowa z Pawłem Kubickim, socjologiem i badaczem miast, profesorem w Instytucie Studiów Europejskich Uniwersytetu Jagiellońskiego.
W głosowaniu na wyzwania dla Krakowa i Małopolski nasi czytelnicy najchętniej wskazują cele związane z ekologią. Ale w grze pozostają premetro i rozwój kolei.
- Kraków 2040 to wielka aglomeracja połączona transportem szynowym ze Skawiną i Klinami, Wieliczką, Krzeszowicami, Niepołomicami. I z pełną trzecią obwodnicą - mówi Bogusław Kośmider, zastępca prezydenta Krakowa.
Wśród wyzwań dla Krakowa najpopularniejsze w plebiscycie Supermiasta i Superregiony 2040 są na razie: "Zielony Kraków" i "Nowoczesne (pre)metro", natomiast wśród zadań dla Małopolski "Walka ze smogiem". Kto jeszcze nie zagłosował, nadal ma szanse!
Wybieramy wspólnie wyzwania dla Krakowa i Małopolski na najbliższe dwie dekady. Zagłosujcie, które jest Waszym zdaniem najważniejsze!
12 wyzwań dla regionu, wybranych spośród propozycji czytelników i redakcyjnych. Które jest najważniejsze?
Jak będzie wyglądać mapa Krakowa w 2040 roku? Jak wówczas będzie się żyło i podróżowało po Małopolsce? Przedstawiamy dziś wyzwania dla miasta i regionu na dwie najbliższe dekady. Które są najważniejsze?
Najważniejsze jest metro! Wcale nie, największa szansa to zagospodarowanie Wesołej! Najistotniejszy jest problem smogu i trującej zakopianki. Jakie wyzwania dla Krakowa i Małopolski proponują czytelnicy?
Czy walka o czyste powietrze to najważniejsze wyzwanie dla Małopolski na najbliższe dekady? A może jest coś pilniejszego?
Na północy miasta nowy park XXL, na południowym wschodzie pierścień Plant Podgórskich, duże tereny zielone na Zakrzówku i w Przylasku Rusieckim... Czy za 20 lat Kraków będzie zielony i przyjazny mieszkańcom?
Podobnie jak rok temu, Kraków tkwi w głębokim cieniu pandemii. Niepewność i tragiczna sytuacja wielu branż, które przez długi czas żyły nadzieją na szybkie wyjście z kryzysu, nie unieważniają jednak dyskusji o przyszłości.
Copyright © Wyborcza sp. z o.o.