Jak krakowianie w Lesie Wolskim polowali [ZDJĘCIA ARCHIWALNE]

Polowanie w Lesie Wolskim, 1927. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-III-964).

Ilustrowany Kuryer Codzienny w grudniu 1927 donosił:

(...) Las Wolski jest niestety dotychczas, mimo swych istotnie przepięknych widoków, mało zwiedzany przez mieszkańców miasta. W lecie niewielu tam turystów, jako że dla Krakowian nie uznających miasta po za obrębem plant, trzeba być aż turystą, by iść na Panieńskie Skały.

A już zimą, gdy krajobraz zwłaszcza przy blaskach słońca, robi wrażenie cudownej bajki... Jedynie czasem przemkną cicho, jak cień, narciarze, lub raz na rok przerwą ciszę lasu myśliwi wesołym pogwarem i strzałami.

Do kilku las wstecz Las Wolski był bardzo zaniedbany, a wszelkim zamiarom poprawy stał na zawadzie brak należytego kierownictwa, oraz istnienie tam wojskowej prochowni, która została dopiero usunięta przy wydatnej pomocy jenerałow Stiller i Czikla.

Gmina m. Krakowa uzyskała w osobie obecnego kierownika nadr. Wobra niezwykle fachowego i wybitnego leśnika, który zagospodarował Las Wolski racjonalnie i z całem oddaniem się pracuje nad jego rozwojem i uprzystępnił dla wszystkich, którzy lubią przyrodę i pragną w czystem leśnem powietrzu mieć szeroki widok (n.p. choćby z Polany Lea), jaki np. roztacza się ku Wiśle, Przegorzałom, myślenickim górom i hen ku skalistej ścianie Tatr, widzianych przy sprzyjających warunkach atmosferycznych z Polany Lea.

Łowiectwo jest nierozłączne z lasem, nie wszystkie jednak zarządy takich majątków umieją, a przedewszystkiem chcą być hodowcami zwierzyny i dbać o nią należycie.

W Lesie Wolskim, obfitującym niegdyś w zwierzynę od zająca do rogacza, lisa i borsuka, stan zwierzyny był do niedawna wprost rozpaczliwy. Dopiero obecny Zarząd stan ten podniósł znakomicie, racjonalną hodowlą saren i bażantów w osobno ogrodzonem miejscu, w lesie ustawianiem lizawek dla sarn i w ogóle rzucaniem pokarmu dla zwierzyny.

Polowanie jest, o ile gospodarka lasowa jest istotnie dobrą, jednym z tzw. ubocznych dochodów lasowych, stanowiących, zwłaszcza przy obecnej cenie zwierzyny (7-8 zł za zająca) wcale pokaźnych dochód. Wynik ostatniego polowania jest tego dowodem. (...)

Eska

Polowanie w Lesie Wolskim - biesiada w Karolówce, 1927. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-III-953).

Ilustrowany Kuryer Codzienny relacjonował:

W słonecznym dniu 21 b.m odbyło się w Lesie Wolskim reprezentacyjne polowanie gminy m. Kraków, na którem zastrzelono 98 zajęcy (wartość około 800 zł), dając w sumie tylko 217 strzałów, czyli przeciętnie mniej niż 3 strzały do jednego zająca, co przy silnym mrozie i grubych ubraniach zimowych, oraz strzałach w lesie, świadczy o talentach myśliwych. Po 4-tym miocie zwiedzamy ślicznie urządzoną bażantarnię, zagrody z 9 sarnami [zobacz na następnych zdjęciach - DG] i stawkiem, na którym zimują dzikie kaczki oswojone, a nawet i dzika gęś. Po 5-tym miocie odbyło się koło Karolówki na Polanie Lea śniadanie, poczem myśliwi zostali sfotografowani wraz z 68 zającami, ustrzelonemi przed południem. Między innemi gośćmi wzięli udział w polowaniu: płk. szt. gen. Smorawiński, płk. Mond, płk. dr. Korolewicz, ppłk. Kostrzewski, konsul czechosłowacki bar. Szedivy, prez. kolei Barwicz, dr. Surzycki, s.s.o. Sośnicki, radca m. inż. Drobniak, jen. Stiller, jen. Czikiel, dyr. Banku Komercjalnego Przybylski, nadr. górn. Negrusz, radca m. Chwastek.

Zagroda z sarnami w Lesie Wolskim. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-II-559)

Zagroda dla saren w Lesie Wolskim, 1927. Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-II-558)

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Nie trzeba chyba dodawać, że bigos magistracki (nie brać tego w przenośnem znaczeniu!) smakował wszystkim bardzo - pisał reporter Światowida.

Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-IV-1388).

Pismo Światowid w charakterystyczny dla tamtej epoki, egzaltowany sposób opisywało tamto wigilijne polowanie i rozwodziło się nad zaletami łowiectwa:

Czyś też kiedy Szanowny Czytelniku polował?

Czy znasz uczucia myśliwego, któremu ideałem przyroda, widok zwierzyny w kniei czy polu, dowodny pies - przyjaciel przy nodze, a w końcu i satysfakcja z oddanego strzału?

Czy możesz Szanowny i Kochany Czytelniku wczuć się w duszę myśliwego, koncypującego z cudowną fantazją najnieprawdopodobniejsze opowieści o niezwykłych strzałach i jeszcze mniej prawdopodobnych wyczynach wyżłów czy ogarów?

Naciągali cię też kiedy Zacny Czytelniku towarzysze z pod znaku św. Huberta z powodu twego ostatniego pudła, lub broń Boże zastrzelenia kury bażanciej?

Jeżeliś duszo zacna nigdy tego nie przeżył, jeżeliś nie uczuł słodkiego znużenia w kościach i szczególnego apetytu na bigos lub zrazy po całodziennych łowach, jeżeli jednem słowem nie umiesz wczuć się w te sprawy pełną duszą, to raczej oglądnij w spokoju nasze śliczne zdjęcia, umieszczone na tej stronie a dokonane przez fotografa Światowida w miejskim Lesie Wolskim pod Krakowem, gdzie w dwu dniach tegorocznego polowania przedwigilijnego padło aż 267 zajęcy. Wynik wspaniały, świadczący o racjonalnej gospodarce leśnej. Dochód uboczny za ubitą zwierzynę w Lesie Wolskim stanowi już poważną rubrykę gospodarczą. Wynik tego polowania jest rekordowy. To dla myśliwych. A ty, Szanowny Czytelniku nasyć się obrazkiem a potem - o ile lubisz zwierzynę, idź strzelać z laski do zajęcy lub bażantów....

Jak to z laski?

Prosta rzecz. Ja Ci to zaraz wytłumaczę. Otóż idziesz sobie Kochany Czytelniku z laseczką wygodnie, w kaloszach na spacer po plantach w Krakowie. Niechybny krok Twoich poprzedników zaprowadzi Cię na plac Szczepański popod sam sklep, gdzie nad drzwiami wiszą bażanty, zające, ba, gdzie nawet czasem

na hak się zapląta

krzyk długodziuby lub tłuściutka słonka...

No i... ?

No i wtedy nabrawszy szczególnego afektu do zwierzyny, wyszukujesz wzrokiem najpożądańszą okrzyk myśliwski: Ta a nie inna! - 'strzelasz' sztukę, przywołujesz właściciela sklepu i wskazujesz na zwierzynę końcem laski - za pięć złotych. Polowanie skończone, a Halali zostanie 'otrąbione' winem przy obiedzie.

Strzelec jest zadowolony, kupiec zadowolony, często i kłusownik kontent a tylko prawdziwy myśliwy duma nad dziwnem zrządzeniem losów, które każą za zwierzynę efektywnie więcej kosztującą, brać cenę niżej rzeczywistej wartości.

(...)

Mimo to, jest jednak polowanie dobrym interesem, ale w innem znaczeniu, bo daje zdrowie i ratuje duszę od zakiśnięcia w miejskich oparach. Jeden dzień, spędzony na polowaniu, więcej orzeźwia i odświeża, niż cały miesiąc urlopu, choćby nawet u stóp samych Tatr... przetłoczony na dancingu u Trzaski lub w Morskim Oku.

Kaz. Szczepański

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-IV-1388)

Polowanie w Lesie Wolskim - posiłek myśliwych. 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A_IV_1231)

Polowanie jest to rzecz bardzo przyjemna, śniadanie jednak ma także swój urok. Nic bowiem milszego, jak zaglądnąć do flaszki i do kotła z bigosem, po kilku godzinnej włóczędze po miotach. Wtedy z przyjemnością odkłada się dubeltówkę - podkreśla IKC.

Uczestnicy polowania w Lesie Wolskim. Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-IV-1223)

Polowanie w Lesie Wolskim - już w innej porze roku. 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-III-1357)

Polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Myśliwska ambona.  Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-III-1354)

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie , A-IV-1388

Polowanie w Lesie Wolskim - uczestnicy przy stole. Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-IV-1225).

Polowanie w Lesie Wolskim. Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-IV-1220).

Polowanie w Lesie Wolskim - sanie z zabitymi zającami, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-III-1353).

Polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie ((Agencja Fotograficzna Światowid, A-III-1358)

Polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-IV-1232).

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (A_IV_1388_1)

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-IV-1388_10)

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-IV-1388_7)

Polowanie w Lesie Wolskim, Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-IV-1224).

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-IV-1388_4).

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-IV-1388_3)

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-IV-1388_2).

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-IV-1388_8).

Polowanie w Lesie Wolskim. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-III-1184).

Wigilijne polowanie w Lesie Wolskim, 1931. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-IV-1388_6).

Polowanie w Lesie Wolskim, Archiwum Narodowe w Krakowie (Agencja Fotograficzna Światowid, A-IV-1219).

Las Wolski - widok na Kopiec Kościuszki, brak daty. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-IV-916)

Na szczęście nie tylko polowania przyciągały krakowian do Lasu Wolskiego. Przed wojną zaczęto tu celebrować także Święto Lasu. Majowe obchody w 1934 roku rozpoczęły się nabożeństwem w kościele Św. Anny, który,  jak relacjonował Ilustrowany Kuryer Codzienny - wypełniła szczelnie młodzież szkół średnich, tak męska jak i żeńska wraz z nauczycielami i nauczycielkami.

Warto zwrócić uwagę na pojawiający się także wątek komunikacyjny.

RELACJA IKC:

Po nabożeństwie tj. o godz 10. zgromadziła się młodzież z trzema orkiestrami wraz z tłumami publiczności na pl. Jabłonowskich, skąd pochodem udano się do Lasu Wolskiego. Czoło pochodu otwierały liczne hufce harcerskie, wraz ze swojemi sztandarami.

Uruchomiono również w zwiększonej ilości autobusy, które dowoziły mieszkańców Krakowa do przepięknego parku leśnego. Dostanie się jednak do autobusu było niezwykle utrudnione, tłumy bowiem ludzi chcących wyjechać, oblegały je. Trzeba było formalnie staczać walkę o miejsce. Szkoda, że przy odjeździe w Krakowie nie zastosowano systemu, jaki zaprowadzono na Woli: tam każdy odjeżdżający otrzymywał od dyżurnego funkcjonariusza numerek kolejny z wyznaczonym najbliższym autobusem. Dzięki temu wsiadanie odbywało się spokojnie i w porzadku.

Około godz. wpół do dwunastej, zebrali się uczestnicy uroczystości święta lasu na placu zabawowym w Panieńskich Skałach. Tu wygłosił p. insp. Stanisław Wyrwiński ciekawe przemówienie o znaczeniu lasu w dziedzinie gospodarczej, społecznej i kulturalnej.

Wreszcie podzieleni na grupy, zwiedzili uczestnicy uroczystości kolejno zwierzyniec, szkółki drzew leśnych i bażantarnię, oprowadzani przez urzędników zarządu Lasu Wolskiego.

Piękna uroczystość święta lasu przyczyni się niewątpliwie do nawiązania ścisłego i kontaktu między krakowskiem społeczeństwem a lasem. Może wandalskie i bezmyślne niszczenie drzew nie będzie od dnia dzisiejszego tak powszechnem zjawiskiem.

Las Wolski - widok na Bielany, brak daty. Archiwum Narodowe w Krakowie (A-IV-915)