Stragany na ul. Skałecznej, początek XX wieku. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-III-149.
Rynek Główny 17, Kamienica Hetmańska, pocz. XX w. Mieściła się tu księgarnia Friedleina, oferująca prócz książek także m.in. nuty (był tu - jak napisano na szyldach - ich skład i wypożyczalnia). Archiwum Narodowe w Krakowie. Zbiór fotograficzny, sygn. A-II-583.
Rynek Główny w 1911 r. Zwracają uwagę liczne wówczas markizy chroniące witryny przed działaniem słońca. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-II-512.
Rachunek Firmy Ignacy Rajal i Syn, mieszczącej się w późniejszym Domu Towarowym w rogu Rynku Głównego. Archiwum Narodowe w Krakowie, Drobne zbiory - zbiór szczątków, sygn. 29/690/44, s. 1645.
Rynek Główny 10 i 11, kamienice Pod Szarym Karpiem i Wenecka. Koniec XIX w. Zakład Fotograficzny Ignacego Kriegera. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-V-885.
Róg ul. Karmelickiej i Garbarskiej, 1914 r. Szyldy informują, że mieści się tu m.in. piwiarnia i pralnia bielizny bez chloru. Istniejący w tym budynku lokal uwiecznił później Konstanty I. Gałczyński w wierszu o Zaczarowanej dorożce. Fot. Tadeusz Gutkowski. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-648.
Restauracja z bilardem Salomona Landaua (z numerem telefonu 2223). Przy ul. Ogrodowej 8 - róg Pawiej (w tym miejscu stoi obecnie hotel). Otoczony płotem. 1912 r. Fot. Tadeusz Gutkiewicz. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-236.
Ul. Sławkowska 16, pocz. XX w. Fot. Antoni Pawlikowski. Obok sklepu Antoniny Kruczkowskiej i zegarmistrza Henryka Melzera mieściła się pracownia broni Józef Splichal i Syn. Oferowała m.in. pistolety, przybory myśliwskie i do szermierki. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-V-1352.
Reklama na odwrocie rachunku firmy Józef Splichal i Syn, 1912 r.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Archiwum Goetza Okocimskiego, sygn. AGO 48, s. 556.
Nieistniejący już dom przy ul. Długiej 20, 1914 r. Zakład krawiecki, sklep z towarami bławatnymi. Fot. Tadeusz Gutkowski. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-656.
Ul. Floriańska 13, lata 30. XX w. Na dole sklepy z wielopiętrowymi witrynami i mnóstwem wystawionych tam towarów (kapelusze, laski, obiory). Ciekawostka: na murze kamienicy umocowanie trakcji tramwajowej. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-884.
Plac Wolnica po 1909 r. Widać kramy m.in. z wyrobami garncarskimi. Przy placu - kawiarnia Friedmanna, skład desek i drzewa.
Fot. Zakład Fotograficzny Ignacego Kriegera. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-55.
Róg ul. Józefa i Kupa, 1914 r. Widoczny szyld salonu fryzjerskiego. Fot. Tadeusz Gutkiewicz. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-174.
Ul. Krakowska, 1908 r. Charakterystyczne półokrągłe wejścia do sklepów, nad nimi szyldy. W dali Ratusz kazimierski, na ulicy widać szyny tramwaju wąskotorowego. Fot. Franciszek Klein. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-241.
Róg ul. Bożego Ciała i Miodowej, 1914 r. Uliczny stragan, obok w lokalach - sprzedaż ryb, salon mód. Widoczny tu budynek stoi do dziś. Fot. Tadeusz Gutkowski. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-627.
Ul. Józefa, ok. 1908-1910. Fot. Franciszek Klein. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-636.
Róg ul. Józefa i Estery, 1914 r. Na murze - reklama Piwiarni Okocimskiej Simona Schnura, plakaty. Fot. Tadeusz Gutkowski. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-637.
Róg ul. Józefa i Bożego Ciała, 1914 r. Fot. Tadeusz Gutkowski. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-IV-1389.
Dom Pod Czarnym Orłem przy Rynku Podgórskim nr 13, ok. 1915 r. Skład cukru, kawy i towarów korzennych, piekarnia parowa (co z dumą podkreślano, bo to znak nowoczesności), piwiarnia, Sprzedaż Galicyjskich Wyrobów Naftowych Alfreda Volkera, skład gipsu, Tani bazar....
Fot. Zakład Fotograficzny Secesya. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-V-663.
Dom pod Jeleniem przy Rynku w Podgórzu, początek. XX w. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-V-1406.
Przemyśl, ul. Franciszkańska 7, pocz. XX w. Sklep Witołda Trandy z artykułami elektrotechniczno-mechanicznymi: termometry, barometry, motocykle, maszyny do szycia i prania... Przygląda się żołnierz z bagnetem, być może na przepustce.
Fot. E. T. Jurkiewicz. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-III-1707.
C. Rimler - fabrykant parasoli, ul. Grodzka 59. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór profesora Teofila Klimy, sygn. 29/680/8, s. 6.
Reklama firmy papierniczej Breitera, połączona z dyskretną reklamą notariusza (sposób na obejście funkcjonującego do dziś zakazu reklam kancelarii notarialnych).
Archiwum Narodowe w Krakowie, Drobne zbiory - zbiór szczątków, sygn. 29/690/44, s. 51.
Fabryka wyrobów glinianych Maurycego Barucha. Piece i kominki według najnowszych wzorów. Firma ręczy za doskonałość i trwałość wyrobów, które przy małej liczbie opału długo ciepło utrzymają.
Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór ikonograficzny, sygn. B-III-442.
Maurycy Zweig poleca swe wyroby - od schodów i krat po druciane materace. Księga Adresowa Krakowa i Podgórza, 1905 r., ze zbioru bibliotecznego Archiwum Narodowego w Krakowie, sygn. Bibl. 13297, s. LII.
Restauracja Wacława Fačka przy Moście Podgórskim. Jadło, piwo z Tenczynka, a w niedzielę - muzyka wojskowa. Księga Adresowa Krakowa i Podgórza, 1905 r., ze zbioru bibliotecznego Archiwum Narodowego w Krakowie, sygn. Bibl. 13297, s. XXXII.
Skład obuwia - Adolf Pilisch, Rynek Główny 51 (naprzeciw strażnicy wojskowej - precyzuje reklama). Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór profesora Teofila Klimy, sygn. 29/680/8, s. 5.
Dr. Nieć i Ska poleca alkohole wszelakie. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór profesora Teofila Klimy, sygn. 29/680/8, s. 3.
Jak się zmienił Kraków? Jak z miasteczka otoczonego przez wsie i folwarki przekształcił się w miasto? O tym będzie można się przekonać na ostatnim spotkaniu z fotograficzno-historycznego cyklu, prowadzonym w Archiwum Narodowym w Krakowie przez Konrada Myślika - znawcę miasta i współautora książki pt. Nieznany portret Krakowa. Spotkanie odbędzie się w piątek 6 listopada, tradycyjnie o godz. 17.30 w czytelni Archiwum przy ul. Siennej 16 (na parterze). Wstęp wolny!
Wprowadzenie - Konrad Myślik:
Jedenaście tygodni minęło ? i nawet nie wiadomo kiedy. Cykl naszych spotkań, rozpoczęty podczas sierpniowych upałów, właśnie się kończy. Dzięki uprzejmości Archiwum Narodowego w Krakowie i cierpliwości PT Słuchaczy - i widzów ? udało się zajrzeć do magazynów kryjących prawdziwe cuda, a zamiłowania do szczerego krakowianizmu posunąć znów ku przodowi ? niechby i o mały krok. Ale zawsze. Jeśli nie nauczymy naszych dzieci i nas samych, że Kraków trzeba kochać ? i to koniecznie ? to ten ważny proces edukacyjno-uczuciowy nie wydarzy się sam.
Zobaczyliśmy nieomal dwie setki zdjęć, które powiększone ukazywały nam swoje sekrety ? zwykle niewidoczne. To także parada tamtych czasów i zbiór wiadomości o ludziach, strojach, pojazdach, budynkach, fortyfikacjach, ekonomii i stosunkach międzyludzkich.
Na deser pozwoliłem sobie przygotować zestaw kilkunastu starych, starannie skanowanych fotografii przedstawiających rzeczy nieoczywiste, a nawet trudne do rozpoznania. Bo fotografia, o czym na co dzień nie myślimy, przyłapała Kraków na przemianie z miasteczka nieomal osiemnastowiecznego, pod którego mury podchodziły dwory i folwarki, w europejskie miasto średniej wielkości, z porządnymi, XX-wiecznymi ambicjami.
Do zobaczenia w piątek, 6 listopada o godz. 17.30 w czytelni Archiwum Narodowego w Krakowie przy ul. Siennej 16, na parterze. Jak to pisywano w starych reklamach: ?Z sieni na prawo?.
Konrad Myślik
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze