Dawne krakowskie lotnisko [ZDJĘCIA ARCHIWALNE]

1929. Lotnisko cywilne w Krakowie - samolot pasażerski typu Fokker F VII przed startem do Warszawy. Ładowanie bagaży.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Lotnisko i muzeum lotnictwa

Na części terenu zajmowanego niegdyś przez lotnisko Rakowice obecnie znajduje się Muzeum Lotnictwa Polskiego (www.muzeumlotnictwa.pl).

Historia krakowskiego lotniska sięga roku 1912 - założone zostało dla potrzeb lotnictwa Austro-Węgier. W 1917 roku stało się jednym z punktów etapowych pierwszej w Europie regularnej pocztowej linii lotniczej, łączącej Wiedeń z Kijowem i Odessą. Baza lotnicza przeszła potem pod komendę polskich władz wojskowych, stając się pierwszym lotniskiem niepodległej Polski. Powstała tu także pierwsza na ziemiach polskich jednostka lotnicza - 1 Eskadra Bojowa. W okresie wojny polsko-bolszewickiej działała tutaj I Niższa Szkoła Pilotów, a w 1921 roku w oparciu o istniejące zaplecze techniczne zorganizowano 2 Pułk Lotniczy.

W połowie lat 20-tych decyzją władz wojskowych lotnisko został rozbudowane - Rakowice stały się drugim co do wielkości lotniskiem w Polsce. 18 lipca 1923 roku uruchomiono tu Cywilną Stację Lotniczą Kraków.

We wrześniu 1939 roku lotnisko było kilkakrotnie bombardowane przez niemieckie bombowce. Podczas okupacji niemieckiej wykorzystywała ją Luftwaffe. W styczniu 1945 roku lotnisko zajęli Rosjanie, przekazali je później polskim władzom wojskowym. W 1963 roku lotnisko Rakowice-Czyżyny zostało zlikwidowane.

Marzec 1931. Radiostacja odbiorcza na lotnisku w Rakowicach.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Ilustrowany Kuryer Codzienny z 16 marca 1931 roku informuje:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Marzec 1931. Mapa pogody na lotnisku cywilnym

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Ilustrowany Kuryer Codzienny z 20 maja 1936 informuje:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Wrzesień 1929. Samoloty Potez XV z 2 Pułku Lotniczego w Krakowie na lotnisku w Rakowicach.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Loty ćwiczebne nie zawsze kończyły się pomyślnie. Ilustrowany Kurjer Codzienny z 8 marca 1931 r. donosił o tragicznej katastrofie:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Wrzesień 1929. Samoloty Potez XV z 2 Pułku Lotniczego w Krakowie na lotnisku w Rakowicach.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Maj 1933. Stanisław Mróz (z prawej) w towarzystwie nierozpoznanych osób na krakowskim lotnisku, przed hangarem.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Na lotnisku Aeroklubu rozgrywane były zawody lotnicze, Ilustrowany Kuryer Codzienny z czerwca 1936 roku donosił:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Sierpień 1933. Wojskowe samoloty sanitarne Hanriot z 2 Pułku Lotniczego w Krakowie
Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Ilustrowany Kuryer Codzienny z 2 marca 1931 roku prócz zapowiedzi bicia rekordu donosił także m.in. o transporcie chorej samolotem sanitarnym do Krakowa:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Wojskowy samolot sanitarny Hanriot z 2 Pułku Lotniczego w Krakowie przed pierwszym transportem chorego na lotnisku. Przy samolocie widoczni m.in. por. Aleksander Kaczmarczyk (wsiada do samolotu), kpt. lekarz Kazimierz Michalik (1 z prawej) , płk lekarz Bolesław Korolewicz (2 z prawej).

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

1927. Wojskowy samolot sanitarny Hanriot z 2 Pułku Lotniczego w Krakowie na lotnisku. Obok samolotu stoi kpt. lekarz Kazimierz Michalik.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

1928. Awionetka DKD V na lotnisku rakowickim w Krakowie podczas przygotowań do próbnego lotu

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Technika wciąż szła do przodu - 7 maja 1936 roku Ilustrowany Kuryer Codzienny donosił:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Rok 1928. Awionetka DKD V na lotnisku rakowickim w Krakowie podczas przygotowań do próbnego lotu. Obok: DKD III. Stanisław Działowski, por. pilot Aleksander Kaczmarczyk, mjr dr Kazimierz Michalik (naczelny lekarz pułku) oraz Mieczysław Działowski.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

1929. Lotnisko cywilne w Krakowie, na nim samoloty Junkers F-13. Na kadłubach znak PLL AEROLOT, znaki boczne m.in. P-PALE, P-PALO, P-PALG

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Sierpień 1930. Odlot polskiej ekipy na Międzynarodowy Meeting Lotniczy w Brnie. Samolot łącznikowy PZL Ł-2 (nr rej. SP-ADN) na lotnisku w Krakowie.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Krakowskie lotnisko też było miejscem rozgrywania zawodów lotniczych - o czym informowało Ilustrowany Kuryer Codzienny z czerwca 1936 roku:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Sierpień 1932. Międzynarodowe Zawody Samolotów Turystycznych (Challenge 1932) (Czyżyny k/Krakowa). Prezes Aeroklubu Krakowskiego główny komisarz sportowy etapu Challenge 1932 w Krakowie Aleksander Bobkowski (stoi na prawo od mikrofonu) i wiceprezes Aeroklubu Krakowskiego zastępca głównego komisarza sportowego etapu Challenge 1932 w Krakowie dr. Tadeusz Spitzer (z lornetką) podczas zawodów na lotnisku.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Na lotnisku odbywały się także m.in. zawody modeli latających, o czym donosił Ilustrowany Kuryer Codzienny z dn. 28 maja 1936 roku:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Czerwiec 1929. Chrzest pięciu awionetek Aeroklubu Akademickiego w Krakowie, na lotnisku rakowickim. Widoczny m.in. konsul Czechosłowacji w Krakowie Antonin Maixner.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Aeroklub Krakowski (www.aeroklubkrakowski.pl):

15 grudnia 1927 roku na Zamku Królewskim w Warszawie powołano oficjalnie Aeroklub Rzeczpospolitej Polskiej. Wkrótce potem z inicjatywy studentów powstawały kolejne aerokluby - pierwszy ?Aeroklub Akademicki? w Warszawie, a następnie w Krakowie. Ten drugi powołany został w lokalu Stowarzyszenia Studentów Akademii Górniczej w Krakowie przy ulicy Retoryka 1, 30 stycznia 1928 roku. Inicjatorem jego powołania i pierwszym prezesem został por. pil. dr Tadeusz Halewski. Początkowo aeroklub miał dwie sekcje: ogólną, której zadaniem było propagowanie i upowszechnianie wiedzy oraz techniczną, która prowadziła szkolenia praktyczne.

Wokół Aeroklubu skupiło się liczne grono młodzieży, nie tylko akademickiej. W pierwszym roku zorganizowano dwa kursy teoretyczne dla 60 osób i jeden pilotażowy dla 8 osób.

W 1928 roku Aeroklub był gospodarzem pierwszego zjazdu delegatów aeroklubów akademickich. Od 1 października 1929 roku koronną własną imprezą samolotową był Lot Południowo-Zachodniej Polski ? od roku 1934 ? im. Franciszka Żwirki, trzykrotnego zwycięzcy tej imprezy. W 1931 roku Kraków był organizatorem I Kongresu Lotniczego, na którym omawiano założenia rozwojowe lotnictwa sportowego. W Aeroklubie dokonano reorganizacji, zmieniono Statut i nazwę na ?Aeroklub Krakowski?. Pięciolecie Aeroklubu uczczono organizacją II Kongresu Lotniczego. Rok później członkowie aeroklubu ? Jerzy Bajan i Gustaw Pokrzywka, wygrali IV Challenge 1934 w Warszawie. Krakowscy lotnicy startowali z powodzeniem w wielu zawodach krajowych i zagranicznych: samolotowych, szybowcowych, balonowych i modelarskich.

Kolejnym etapem działalności wychowawczej było utworzenie Harcerskiej Eskadry Lotniczej im. mjr. Idzikowskiego przy aeroklubie w Krakowie oraz plutonu tej eskadry w Zakopanem.

Wiosną 1938 roku odbył się w Krakowie teoretyczny kurs pilotażu szybowcowego dla nowych członków. Latem tego roku odbyło się praktyczne szkolenie pilotów szybowcowych w Szkole Szybowcowej Krakowskiego Okręgu Wojewódzkiego LOPP w Bodzowie.

Maj 1937. Utworzenie harcerskiej eskadry lotniczej w Krakowie. Drużyny harcerskie ustawione do powitania, z lewej widoczna część hangaru Aeroklubu Krakowskiego.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Harcerskie pismo Na Tropie w nr 11 z 1937 roku pisało m.in. o pierwszym święcie krakowskiej eskadry:

Na Tropie

Utworzenie harcerskiej eskadry lotniczej w Krakowie. Sekcja cyklistów przed hangarem Aeroklubu Krakowskiego na lotnisku Rakowickim.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Maj 1937. Utworzenie harcerskiej eskadry lotniczej w Krakowie. Metropolita krakowski arcybiskup Adam Sapieha dokonuje poświęcenia sprzętu przed hangarem Aeroklubu Krakowskiego na lotnisku w Rakowicach. M.in.: dowódca 2 pułku lotniczego płk Edward Lewandowski (2. z prawej) i dowódca 6 Dywizji Piechoty w Krakowie gen. bryg. Bernard Mond (3. z prawej).

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Maj 1937. Utworzenie harcerskiej eskadry lotniczej w Krakowie. Szybowiec szkolny Wrona w locie nad lotniskiem Rakowickim.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Nowinki lotnicze. Ilustrowany Kuryer Codzienny z 7 maja 1936 roku donosił:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Maj 1937. Szybowce WWS-1 Salamandra na lotnisku Rakowickim. Harcerska eskadra lotnicza w Krakowie

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Maj 1937. Goście oglądają harcerskie szybowce WWS-1 Salamandra.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Harcerskie pismo Na Tropie w nr 14 z 1937 roku donosi o szkoleniach krakowskich harcerzy w szybownictwie

Na Tropie

Czerwiec 1931. Poświęcenie awionetek Kolejowego Przysposobienia Wojskowego w Krakowie, na rakowickim lotnisku. Wśród obecnych: m.in. minister komunikacji Alfons Kuhn, prezes Syndykatu Dziennikarzy Polskich Józef Flach, prezydent Krakowa Mieczysław Kaplicki.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Ilustrowany Kuryer Codzienny, 7 marca 1931 donosił o wyczynach polskich pilotów z Warszawy:

27 września 1931. V Krajowe Zawody Balonów Wolnych o Puchar im. płk. Aleksandra Wańkowicza w Warszawie. Balony przed startem na mokotowskim lotnisku  - na przodzie widoczny balon Kraków.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Balon Kraków pojawił się m.in. podczas VII Lotu Polski Południowo - Zachodniej (zakończonego zwycięstwem pilotów krakowskich). Balon ze względu na burzę lądował pod Igołomią. Tam - jak donosi gazeta - nadano pocztę balonową:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Maj 1931. Wizyta francuskiego lotnika Dieudonné Costesa (na pierwszym planie w środku) w Krakowie. Gość w otoczeniu lotników polskich przed kasynem oficerskim na lotnisku w Rakowicach.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Czerwiec 1931. Wojewodzina krakowska jako matka chrzestna dokonuje poświecenia awionetek Kolejowego Przysposobienia Wojskowego na rakowickim lotnisku. Widoczni również: minister komunikacji Alfons Kuhn (w okularach), wojewoda krakowski Mikołaj Kwaśniewski, prezes Syndykatu Dziennikarzy Polskich Józef Flach, prezydent miasta Krakowa Mieczysław Kaplicki.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Październik 1935. Wizyta ministra Joachima von Ribbentropa w Polsce. Minister (pierwszy z lewej) w towarzystwie ambasadora Polski w Niemczech Józefa Lipskiego (drugi z lewej) i starosty krakowskiego Władysława Wnęka na płycie lotniska w Krakowie.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

W 1936 roku Ilustrowany Kuryer Codzienny sportretował Ribentroppa, pisząc jego biografię w wersji - jak to określono - życzliwej i złośliwej:

Ilustrowany Kuryer Codzienny

Ilustrowany Kuryer Codzienny

16 czerwca 1934. Minister Joseph Goebbels na lotnisku w Krakowie, przed odlotem do Niemiec.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Sierpień 1938. Gen. Kazimierz Sosnkowski z żoną Jadwigą na lotnisku w Krakowie

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Październik 1929. Przylot wojewody śląskiego Michała Grażyńskiego do Krakowa w drodze do Nowego Targu

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

1925. Wizyta rumuńskich lotników w Krakowie. Goście na lotnisku Rakowickim. Czwarty od prawej gen. Hantcescu.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego

Nazistowski polityk Robert Ley w towarzystwie niemieckich oficerów na płycie lotniska w Krakowie. Wśród oficerów widoczni: Josef Freidrich Buhler (pierwszy z lewej) i Richard Schalk (piąty z lewej). Fotografia z okresu okupacji.

Zdjęcie z Narodowego Archiwum Cyfrowego