Ulice, place i dachy Krakowa [ZDJĘCIA ARCHIWALNE]

Archiwum Narodowe w Krakowie

1 z 14

Rogatka Zwierzyniecka

Dzisiejsza ul. Zwierzyniecka - 1909 r. Po prawej stronie fragment dawnej rogatki, po lewej - dworek Pod Pawiem (który nazwę zawdzięczał płaskorzeźbie z wizerunkiem pawia). W dali, na końcu ulicy, widnieje Wieża Ratuszowa.

Tłum na ulicy (w tym ubrani w krakowskie stroje włościanie) to uczestnicy obchodów, związanych z 25. rocznicą śmierci Władysława Ludwika Anczyca. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-IV-422

Archiwum Narodowe w Krakowie

2 z 14

Rogatka Rakowicka

Rogatka Rakowicka, usytuowana w okolicy obecnej ul. Lubomirskiego. Widać istniejący do dziś mur przy Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie oraz kopułę dawnego zakładu dla chłopców (obecnie siedziby UEK). Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-560

Archiwum Narodowe w Krakowie

3 z 14

Nad dachami Krakowa

Widok od strony Bazyliki Mariackiej m.in. na gmach Teatru im. Słowackiego i kościoła Św. Krzyża. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-IV-434

Archiwum Narodowe w Krakowie

4 z 14

Widok ze Skałek

Widok na Kraków - wbrew zamieszczonemu na fotografii opisowi nie z Kopca Kościuszki, lecz ze Skałek Twardowskiego. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-729

Archiwum Narodowe w Krakowie

5 z 14

Okolice dworca kolejowego

Ulica Lubicz, plac przed budynkiem dworca kolejowego Kraków Główny. Pałac Wołodkowiczów (obecnie poczta), 1927. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-410

Archiwum Narodowe w Krakowie

6 z 14

Pałac Włodka

Pałac Zdzisława Włodka przy ul. Św. Filipa (według projektu Jana Sas-Zubrzyckiego), 1899 r. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-626

Archiwum Narodowe w Krakowie

7 z 14

Podgórze

Rynek Podgórski, z budynkiem Magistratu - Podgórskiego Ratusza. Archiwum Narodowe w Krakowie, C-IV-72

Archiwum Narodowe w Krakowie

8 z 14

U stóp Wawelu

Wisła pod Wawelem. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-1304

Archiwum Narodowe w Krakowie

9 z 14

Józefińska

Ulica Józefińska 4 w Podgórzu - Kamienica Pod Lwem, 1908. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-IV-533

Archiwum Narodowe w Krakowie

10 z 14

Plac Szczepański

Kramy na Placu Szczepańskim w Krakowie, 1891. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-803

Archiwum Narodowe w Krakowie

11 z 14

Na Dębnikach

Rynek Dębnicki, rok 1914. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-II-366

Archiwum Narodowe w Krakowie

12 z 14

Na Rynku Głównym

Rynek Główny w 1911 r. Linia A-B i ulica Szczepańska. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-II-512.

Archiwum Narodowe w Krakowie

13 z 14

Rynek Podgórski

Rynek Główny w Podgórzu (obecnie Podgórski) z pierwszą świątynią parafialną pod wezwaniem Św. Józefa, autorstwa Franciszka Brotschneidera. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-V-1380.

Dzwonnice kościołów - Wszystkich Świętych i Dominikanów

Archiwum Narodowe w Krakowie

14 z 14

Pl. Wszystkich Świętych

Wyburzanie kościoła p.w. Wszystkich Świętych (stojącego na obecnym placu Wszystkich Świętych). W głębi bazylika OO. Dominikanów. Litografia Barthelemy Lauvergne, 1840 r. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór ikonograficzny, sygn. B-III-33.

dawny kraków

Czytaj teraz

Komentarze

kapitan.kirk 03.11.2016, 22:49

Dziewczynka z grzecznym krakowskim przedziałkiem przez środek głowy, sfotografowana w 1891 na Placu Szczepańskim, przy odrobinie szczęścia mogłaby być moją prababcią. A na razie ufnie patrzy w obiektyw, w myślach zajęta swoimi jedenastoletnimi sprawami, które nie są ani trochę mniej ważne od naszych dzisiejszych. Chłopak z lewej patrzy z wesołą odwagą; taki obiektyw to nic czego by w swoim trzynastoletnim życiu nie widział. Ważne jest, że jak babcia sprzeda to co jest na pierwszym planie zdjęcia, on dostanie największą porcję kasy jaka można sobie wyobrazić - pewnie dwa grajcary - i z kumplami zaszaleją przy torebce z ćwierćfuntem kukułek. Bogom dzięki że istnieje fotografia i łapie duchy; dzięki temu za sto lat może i ktoś z nas się zaśmieje - a może to właśnie jest ta nieśmiertelność...? :-) Pozdrawiam

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

orany 04.11.2016, 10:20

Ech, chcialoby sie moc podrozowac w czasie :)

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

bezsens 04.11.2016, 12:00

A gdyby tak przy każdym zdjęciu był rok jego wykonania? Ach, rozmarzyłem się. :)

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

Pokaż odpowiedzi (6)

kapitan.kirk 04.11.2016, 15:28

@bezsens W przypadku niektórych jest, w przypadku pozostałych można się niekiedy pobawić w szacunki :-) Zdjęcie 4 - Zakład Lubomirskiego widoczny w tle (i wyglądający na gotowy) oddano do użytku w listopadzie 1893. Pomimo iż w latach 1887-1888 wał twierdzy w tym rejonie przesunięto na północ (z południowej na północną stronę ówczesnego Cmentarza Rakowickiego), rogatka nadal działał w starym miejscu widocznym na zdjęciu. Ostatni plan Krakowa na którym zaznaczony jest jej budynek pochodzi z 1900; na planie z 1904 już jej nie ma (acz jest to tylko poszlaka, bo nie na wszystkich planach zaznaczano ja również wcześniej). Nową rogatkę, przy obecnej pętli tramwajowej, oddano do użytku dopiero w 1911, po likwidacji wewnętrznego wału twierdzy, ale mogła tam już wcześniej działać po prostu w bramie fortecznej. Widoczny fragment kamienicy przy ul. Rakowickiej 25 nic nam nie pomoże, bo wzniesiono ją dużo wcześniej (1880-1881). Tak więc pozostaje konstatacja, że zdjęcie wykonano w okresie 1893-1911, a najprawdopodobniej 1893-1904. CDN

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

kapitan.kirk 04.11.2016, 15:59

@bezsens Przepraszam, to poprzednie to było oczywiście Zdjęcie 2, tylko mi się klawisz omsknął. Zdjęcie 3 - Tu widełki nieco węższe :-) Widzimy już gotowy Teatr Miejski (obecnie Słowackiego), a w tle majaczy kopuła wspomnianego wcześniej zakładu Lubomirskiego, mamy zatem rok co najmniej 1893. z kolei nie widzimy gmachu Starostwa przy Basztowej (obecne "województwo"), który został wybudowany w latach 1898-1900. Nie widać co prawda (bo zasłonięte) czy i na jakim etapie jest jego budowa, ale w każdym razie można szacować zdjęcie dość dokładnie na lata 1893-1899. Pewnie można by coś wywnioskować jeszcze po szczegółowej lustracji poszczególnych kamienic, ale to już byłoby zbyt mrówcze i mi się nie chce ;-) CDN

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

kapitan.kirk 04.11.2016, 16:29

@bezsens Zdjęcie 4 - Tu muszę przyznać, że jestem ciut w kropce, bo na temat zabudowy peryferii Dębnik sprzed włączenia ich do Krakowa w ogóle źródeł jest mało, a majaczący z daleka Kraków jest mało wyraźny... Wysoki budynek z trójkątną elewacją i spadzistym dachem (ledwie) widoczny na tle przerwy miedzy sylwetami kościołów Mariackiego i Dominikanów to jest najprawdopodobniej kaflarnia Żychowicza i Niedźwiedzkiego (obecnie przychodnia przy ul. Barskiej 12), wybudowana w drugiej połowie lat 70. XIX wieku. Dębnickie pola przecina niski wał forteczny Sektora II twierdzy, jednak miejsce w którym powinien znajdować się fort obrony bliskiej St. IV, wybudowany w latach 1892-1893, pozasłaniane jest sporymi murowanymi domami - co wskazywało by na ostatnie lata przed I wojną światową, kiedy to rozpoczęła się już rozbiórka tych fragmentów startych fortyfikacji (od 1909). Ale tak prawdę mówiąc, to wszystko patykiem na kałuży pisane :-/ CDN

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

kapitan.kirk 04.11.2016, 17:05

@bezsens Zdjęcie 7 - Rynek Podgórski niestety za mało się zmienia przez ostatnie 100 lat, żeby dokładniej datować. Widoczny obok budynku Magistratu autobusik to prawdopodobnie wóz miejskiej linii 2, która miała tam pętlę od 1927 (kursowała do Kobierzyna) i to w zasadzie wszystko co umiem powiedzieć; trzeba by się zwrócić do sympatycznych fanatyków ze strony podgorze.pl ;-) Zdjęcie 8 - Rusztowania na Wieży Zygmuntowskiej pozwalają dość dokładnie zadatować zdjęcie na okres jej generalnego remontu, tj. na lata 1895-1899. Dodatkowo potwierdza to widok kamienicy przy Podzamczu 26 (zbud. 1889) i brak kamienicy przy Powiślu 12 (zbud. 1908), a także widoczne stare, częściowo skanalizowane ujście Rudawy, zasypane w latach 1910-1912. CDN

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

kapitan.kirk 04.11.2016, 17:24

@bezsens Zdjęcie 13 - No to wracamy na feralny Rynek Podgórski, ale tym razem jesteśmy w lepszej sytuacji ;-) Na zdjęciu widzimy jeszcze stary kościół Św. Józefa zburzony w 1905, ale zarazem już i kamienicę na rogu Rynku i ul. Zamoyskiego, wybudowaną w 1894 wg projektu Zygmunta Luksa; niestety wschodnia pierzeja Rynku nic nam nie daje, jako zabudowana jeszcze w I połowie XIX wieku. Wzgórze Lasoty jeszcze prawie łyse, ale widać już samotną, przepiękną i zachowaną w doskonałym stanie do dziś willę "Mira" wybudowaną przez Józefa Kryłowskiego dla znanego aptekarza Dionizego Matuli w 1896. No to w rezultacie mamy ustalony przełom wieku, a konkretnie lata 1896-1905. Mam nadzieję, że się przydałem ;-) Pozdrawiam

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

bezsens 04.11.2016, 17:50

@kapitan.kirk Aye Captain! Wielkie dzięki! Miło poczytać kogoś kto ma taką wiedzę. Pozdrawiam!

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

budujesie.pl_forum_krakow 04.11.2016, 08:38

Mam wrażenie, że na jednym ze zdjęć na Rynku mamy znacznie więcej drzew niż obecnie, albo są one dorodniejszej :) Szkoda, że dzisiaj jakoś nie chcemy do tego wrócić... ===================================================== facebook.com/BudujeSie - Co nowego buduje się w Krakowie => Polub! Podyskutuj!

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

bezsens 04.11.2016, 12:01

Tych XIX-wiecznych burzymurków historia potępia!

już oceniałe(a)ś

Zgłoś

Odpowiedz

Zbigniew Folfasinski 18.11.2016, 17:09

na cotca 4 to widok na kraków od strony Igołomii,bo na pierwszym planie tunele foliowe

już oceniałe(a)ś

Zgłoś