Najciekawsze książki czerwca. Co wziąć ze sobą na wakacje?

Stanisław Czycz, "Opowiadania krzeszowickie' (Wydawnictwo Episteme i Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna im. Wyki w Krzeszowicach, premiera 26 czerwca)

Nakładem lubelskiego wydawnictwa Episteme i Miejsko-Gminnej Biblioteki Publicznej im. Wyki w Krzeszowicach ukazały się "Opowiadania krzeszowickie" Stanisława Czycza. Na publikację zebrały się utwory z książek "Nim zajdzie księżyc" (1968, 1970) oraz "Nie wiem, co ci powiedzieć" (1983). Dodatkowo znajdziemy w niej tekst "Kolędnicy", opublikowany w 1965 roku w "Życiu Literackim" oraz niedrukowane "Opowiadania turystyczne" pisane na konkurs "Magazynu Turystycznego Światowid". Dodatkowo w książce zamieszczono teksty krytyczne: artykuł "Magia miejsca w prozie Stanisława Czycza" Marii Ostrowskiej, polonistki i propagatorki wiedzy o Czyczu w Krzeszowicach, tekst "W zielonych cieniach i poblaskach Sorrento. Opowiadania krzeszowickie Stanisława Czycza" pióra dr Justyny Urban z Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach, która doktoryzowała się z prozy Czycza, a także biogram pisarza zatytułowany. "Chciałbym pisać wiersze" autorstwa dr Doroty Niedziałkowskiej.

Książka ukazała się z okazji 20. rocznicy śmierci autora, który swoje życie dzielił między Kraków i Krzeszowice.

Stanisław Czycz - chłopak z Krzeszowic, polski Jerofiejew.

Bolesław Chromry, "Pokrzywy" (Korporacja Ha!art, premiera 16 czerwca)

"Pokrzywy" to wielowątkowa rysunkowa opowieść obyczajowa, osadzona na polskim blokowisku w latach dziewięćdziesiątych.

- Większe i mniejsze porażki życia codziennego, w tym problemy na rynku pracy to nieodłączne tematy mojej twórczości - mówi "Wyborczej" Bolesław Chromry. Za tym pseudonimem kryje się urodzony w 1987 roku rysownik, poeta, autor powieści graficznych Damian Siemień. Autor "Pokrzyw" jest absolwentem krakowskiej ASP, dziś mieszka w Warszawie, gdzie pracuje jako copywriter w agencji reklamowej.

Czym są tytułowe "Pokrzywy"? - To lizak, który wpadł do piaskownicy, albo lód bambino, który upadł na chodnik zaraz po rozpakowaniu. To dziewiąte urodziny z roztopionym tortem albo niedotrzymana obietnica wymarzonego wyjazdu na wakacje. Każdy ma swoje pokrzywy - tłumaczy Chromry.

Olga Drenda, "Duchologia polska. Rzeczy i ludzie w latach transformacji" (Karakter, premiera 1 czerwca)

Olga Drenda - dziennikarka i tłumaczka, absolwentka Etnologii i Antropologii Kultury UJ - portretuje przełom lat 80. i 90. opowiedziany przez pryzmat przedmiotów i obyczajów. Drenda zbiera artefakty czasu polskich przemian: fotografie, kolorowe magazyny i czasopisma ezoteryczne, kalendarze, reklamy, kasety wideo, okładki książek. Widać na nich przeobrażającą się rzeczywistość; współistnienie dwóch kulturowych i estetycznych porządków. Widać także marzenia i aspiracje Polaków, którzy za wszelką cenę pragną być nowocześni i "dogonić Zachód".

"To wciągający przegląd dotyczący rzeczywistości wizualnej, w jakiej wówczas żyliśmy. Od wyposażenia mieszkań (mody następujące po sobie wraz z dostępnością oferty umieszczały w centrum pożądania zestawy wypoczynkowe kontiki, ciężkie, skórzane kanapy i jugosłowiańskie zestawy sypialniane), przez rozrywkę (pirackie VHS-y z obowiązkowym zestawem dwóch amerykańskich hitów, program telewizyjny Bliżej świata z fragmentami programów piracko nagranych z zagranicznych stacji satelitarnych komentowanymi przez dziennikarzy obcokrajowców), na reklamach telewizyjnych skończywszy (emitowane w 45-minutowym bloku gromadzącym przed odbiornikami całe rodziny). Nie mogło też oczywiście zabraknąć zaspokajających potrzeby ciała i duszy seansów Kaszpirowskiego, gromadzących ponad 70-procentową widownię. Książka Drendy przypomina dziesiątki takich mikrofenomenów z tamtego czasu, niektórych zapomnianych, jak np. pierwsza kampania reklamowa IBM z niebieskimi różami (symbol marki) i hasłem Powodzenia Polsko!. Nieudana, bo Polacy zamiast poczuć się zmobilizowani do walki o lepszą, już niesocjalistyczną przyszłość, wkurzyli się na takie protekcjonalne traktowanie. Już sama warstwa anegdotyczna wystarczyłaby, żeby z książki Drendy zrobić hit" - pisał o książce Juliusz Kurkiewicz.

Michał Zichlarz, "Kamil Glik. Liczy się charakter" (Wydawnictwo SQN, premiera 2 czerwca)

"Kamil Glik. Liczy się charakter" - taki tytuł nosi oficjalna biografia reprezentanta Polski, która 2 czerwca trafi do księgarni w całym kraju.

Niewielu wierzyło w jego talent. Były selekcjoner twierdził, że nie nadaje się do kadry, Janusz Filipiak porównał go do starej skody, a prezes Odry Wodzisław powiedział: "Jeśli zagra w takich klubach jak Real czy Liverpool, potraktuję to jako swoją porażkę". Tymczasem 17-letni Kamil Glik pakował walizki, by spróbować swoich sił w drużynie Królewskich. Trenował z Raulem, Gutim, Casillasem.

Przygoda z Realem nie była do końca udana, ale charakter wyniesiony z mrocznego osiedla Przyjaźń, na którym się wychował, nie pozwolił mu się poddać. Dzięki uporowi i ciężkiej pracy parł do przodu, zostając w końcu kapitanem Torino i jednym z filarów reprezentacji Polski podczas Euro 2016.

Michał Zichlarz, znający Glika od lat, postanowił opisać jego niezwykłą karierę. W Jastrzębiu-Zdroju wysłuchał dramatycznej opowieści o śmiertelnej chorobie małego Kamila. W Wodzisławiu poznał kulisy jego rocznej dyskwalifikacji i transferu do Realu. W Turynie dowiedział się, za co Polaka kochają kibice Torino. Dzięki rozmowom z piłkarzem, jego rodziną, kolegami z boiska, trenerami i selekcjonerami reprezentacji poznał tajemnicę sukcesu Kamila Glika. Przekonał się, że talent to nie wszystko. Liczy się charakter.

Andrzej Meller, "Czołem, nie ma hien" (Znak literanova, premiera ...)

"Jak żyje się w kraju, w którym drapacze chmur starają się dosięgnąć tytułu Azjatyckiego Tygrysa, ale ich mieszkańcy wciąż wierzą, że uchronić ich od błotnych lawin czy tajfunów mogą tylko obrządki odpędzające demony? To pytanie zadaję sobie często, będąc w Azji, ale w Wietnamie, tak okaleczonym przez wojnę, zdumiewających Europejczyka kontrastów jest wyjątkowo dużo. Na wyspie Con Dao, okrzykniętej rajem surferów, bajeczne plaże sąsiadują z pozostałościami po francuskich łagrach. Tygrysie klatki, w których niegdyś francuski, a później południowowietnamski rząd zamykał po kilku więźniów, dziś są tylko pozostałościami po metalowych dybach. Na szczęście Meller nie epatuje opisami powojennych zaszłości, a dzięki niemu Wietnam poznajemy nie tylko od reporterskiej, ale też praktycznej strony. Dlaczego nie warto zamawiać w barach kawy na lodzie? Orzeźwiające kostki, jeszcze w formie niepokruszonej bryły, najpewniej chłodziły wcześniej pośladki zmęczonego żarem z nieba Wietnamczyka. Do kruszenia lodu najlepszą maszyną są natomiast... zęby" - pisała o książce Dominika Maciejasz.

Cała recenzja tutaj.

Yiyun Li, "Złoty chłopak, szmaragdowa dziewczyna", tłum. Michał Kłobukowski (Czarne, premiera 1 czerwca)

Tom "Złoty chłopiec, szmaragdowa dziewczyna" przeszedł do finału Międzynarodowej Nagrody im. Franka O'Connora dla najlepszego tomu opowiadań. Prestiżowy magazyn "The New Yorker" umieścił autorkę na liście "20 under 40", czyli dwudziestu młodych pisarzy, którzy w opinii redaktorów są lub będą głosami swojego pokolenia.

"Wszyscy troje byli samotni, smutni i bez szans na to, że choć trochę nawzajem się pocieszą, mogli jednak z wielkim staraniem stworzyć świat, w którym znalazłoby się miejsce na ich samotność" - w kolejnym tomie opowiadań Yiyun Li w niedościgniony sposób odkrywa zakamarki ludzkiej duszy. Bohaterowie mierzą się z przeznaczeniem, niedopasowaniem, niechęcią do ulegania opresyjnemu chińskiemu społeczeństwu. To ciche, niemal niedostrzegalne tragedie ludzi, którzy wydają się tylko statystami w rozgrywce losu.

Proza Yiyun Li przywodzi na myśl dzieła Czechowa i Nabokowa. Zostaje w niej miejsce na ciszę, która buzuje od niewypowiedzianych emocji. A szczerość i melancholia bohaterów jest przesiąknięta bliskim fatalizmowi stoicyzmem.

Marcia DeSanctis, "100 miejsc we Francji, które każda kobieta powinna odwiedzić", tłum. Katarzyna Makaruk (Wydawnictwo Literackie, premiera 15 czerwca)

Świetny przewodnik po Francji napisany z myślą o kobietach, przez świetnie wykształconą autorkę z bogatym doświadczeniem dziennikarskim i podróżniczym.

Od ekskluzywnych butików po pchle targi, flagowych zabytków z topu listy UNESCO po ukryte, nielicznym tylko znane muzea, kameralnych koncertów w starych paryskich kościołach po gwarne świąteczne jarmarki w Alzacji, talasoterapii w Saint-Malo po kursy gotowania w Lyonie, samotnych spacerów wzdłuż klifów Étretat po wycieczki rowerowe wokół zamków nad Loarą... Pośród setek przewodników o Francji ten jest absolutnie wyjątkowy. Z myślą o kobietach przygotowała go zakochana we Francji, zapalona globtroterka Marcia DeSanctis. "To 100 oryginalnych pomysłów na zwiedzanie, zakupy, edukację i relaks. Zapierający dech w piersiach rajd po miejscach pamięci, winnicach, najpiękniejszych ogrodach, lawendowych polach, kawiarniach i restauracjach, dużych miastach i najdalszych zakątkach. Francja jest taka piękna, a każda pora roku oferuje coraz to nowe atrakcje" - przekonuje wydawca.

"Tak, jestem córką Jakuba Bermana". Z Lucyną Tychową rozmawia Andrzej Romanowski (Universitas, premiera 23 czerwca)

Z emerytowaną reżyserką teatralną i telewizyjną Lucyną Tychową (ur. 1929) rozmawia prof. Andrzej Romanowski (ur. 1951) z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Ta barwna, dramatyczna, niestroniąca od anegdoty, relacja z historii XX wieku zawiera przejmujący obraz polskiego komunizmu, którego Lucyna Tychowa jest jednym z ostatnich świadków. Oglądamy przedwojenną Warszawę społecznych i narodowych kontrastów, bombardowany przez Niemców sowiecki Mińsk, wojenną Moskwę i egzotykę stepów Baszkirii. Książka mówi o asymilacji polskich Żydów, o dramacie antysemityzmu i dotykającej najbliższą rodzinę tragedii Holocaustu, o moralnym buncie przeciw niesprawiedliwości i bolesnym rozrachunku ze światem młodzieńczych ideałów.

Magdalena Parys, "Biała Rika" (Znak, premiera 1 czerwca)

Oparta na prawdziwych wydarzeniach opowieść o namiętności, grzechu, rozłące i pamięci. I o ludziach, którzy - jak przekonuje wydawca - nigdzie nie przynależą, bo zbyt często wyjeżdżali na zawsze - i zbyt wiele musieli zapomnieć.

"Opowieść, z którą przyszła do nas Parys, jest nietypowa, i to co najmniej z trzech powodów. Po pierwsze, rodzinną tajemnicę trudno uznać za trupa w szafie. Karol, przyszywany dziadek narratorki, był przymusowym robotnikiem w Hamburgu i zaznawał cielesnych rozkoszy z seksownymi autochtonkami, bliźniaczkami Gerdą i Ruth (zwaną później Riką). W 1945 r. z tą drugą uciekł do właśnie wyzwolonego Szczecina, pierwszą porzucił, mimo że była z nim w ciąży. Biorąc pod uwagę okoliczności historyczne, o sprawie tej można powiedzieć, że jest typowa dla wojennej zawieruchy; w różnych wariantach do wyśledzenia w każdej niemal polskiej rodzinie. Słowem, ten akurat sekret - gdyby przyszło go skonfrontować np. z tajemnicą odsłoniętą w "Rodzinnej historii lęku" Agaty Tuszyńskiej - raczej nie powala sensacyjnością. Po drugie, tytułowa bohaterka, babcia Dagmary (pod tym imieniem skrywa się jawnie autobiograficzna opowiadaczka), żadną babcią nie jest, gdyż rodzice dziewczyny wcześniej się rozwiedli. Matka Dagmary przeniosła się do Szczecina, ojciec i prawdziwi dziadkowie mieszkają w Gdańsku. Ten stan rzeczy ma pewien metaforyczny sens - Parys, a raczej reprezentująca ją w powieści Dagmara, rekonstruuje cudzą genealogię. Zaskakująco przedstawia się zatem odpowiedź na pytanie, co dziedziczymy po przodkach. Oczywiście nic, skoro to nie nasi antenaci. Po trzecie, w "Białej Rice" dominuje narracja naiwna, gdyż zasadniczo mówi do nas dziesięcioletnia (później odrobinę starsza) dziewczynka. To świetne rozwiązanie - chroniące opowieść Parys przed pretensjonalnością, nadające jej lekkość i wdzięk" - pisał o książce Dariusz Nowacki.

Cała recenzja tutaj.

Paul Morand, "Czar Chanel", tłum. Paweł Łapiński (Wydawnictwo Literackie, premiera 2 czerwca)

"Czar Chanel" to autobiografia Coco Chanel, a towarzyszą jej ilustracje Karla Lagerfelda. To elegancką wydaną książkę z pewnością warto zabrać ze sobą na wakacje.

Nieuchwytna, tajemnicza i elektryzująca swoją osobowością. Ikona mody, największa projektantka w jej historii. Ta, o której André Malraux mawiał: Chanel, de Gaulle i Picasso są najważniejszymi postaciami naszych czasów.

Na kartach tej książki, pięknie ilustrowanej przez Karla Lagerfelda, Coco Chanel sama opowiada swoją historię, pełną sukcesów, namiętności i skrywanych dramatów, wplatając w nią barwne portrety przyjaciół, znajomych, ludzi, z którymi zetknął ją niespokojny los: Picassa, Diagilewa, Strawińskiego, Erika Satie, Lifara, Jeana Cocteau, Colette, Misi Sert...