Gdzie na lody w Krakowie. Podpowiadamy

Ale przechadzkę po krakowskim lodziarniach i tak wypada zacząć od ul. Starowiślnej, czyli od Pracowni Cukierniczej Stanisława Sargi. Powstające tu wyroby tak mocno wpisały się w krajobraz Krakowa, że piszą o nich turystyczne przewodniki, a legendarne już kolejki wciąż nikogo nie zniechęcają. Doszło do tego, że wielu krakowskich miłośników lodów nie miało dotychczas okazji do popróbowania specjałów od Sargi, bo po prostu nie znajduje dość czasu, by poświęcić kilkadziesiąt minut na wyczekiwanie pod cukiernią.

Co za tą legendą stoi? Oczywiście naturalne produkty, tradycyjna receptura i niepowtarzalny - zdaniem wielu - smak. Ale choć lody wyrabiane są tu od 1985 r. w ten sam sposób, znajdują się tacy, którzy kręcą nosem, że to już nie to samo co kiedyś... Prawda to czy nie - trudno rozstrzygnąć. Faktem jest, że renoma swoje robi i kolejki jak stały, tak stoją. Repertuar też się zasadniczo nie zmienia: borówkowe, kakaowe, śmietankowe, bakaliowe - to absolutny standard. Czasem trafić można też na poziomkę, kawę czy malinę. Na fantazyjne eksperymenty nie ma raczej co liczyć, ale to akurat klientom lokalu przy ul. Starowiślnej zupełnie nie przeszkadza. Numeru nie podajemy celowo ? na właściwy trop najlepiej naprowadzi nas tłum ludzi oczekujących przed wejściem.

Poza sezonem, jesienią i zimą, zamiast lodów w ofercie są m.in. pączki, również niezwykle popularne.

Jeden z największych konkurentów lodziarni ze Starowiślnej wyrósł przy ul. Sławkowskiej 19. Lodziarnia Katane, bo o niej mowa, prowadzona jest przez Włochów, którzy na krakowski rynek przenieśli trochę smaków wprost z Sycylii.

Niemal od razu udało im się podbić kubki smakowe krakowian, którzy zaczęli rozpływać się nad kremową konsystencją lodów oraz wieloma dostępnymi smakami. Te zmieniają się bardzo często i trafić można na takie pyszności, jak melon, zuppa inglese, cini minis, banan z czekoladą, straciatella pistacjowa z miodem, sernik z poziomką, czekolada z chilli, a nawet... gorgonzola z miodem czy słony pomidor. Jak zapewniają właściciele, lody zawsze są świeże (bo produkowane codziennie), a znaleźć w nich można wyłącznie świeże mleko i śmietanę, naturalne składniki i owoce prosto z polskich plantacji.

Wyroby ze Sławkowskiej zdobyły taką popularność, że marka Katane pojawiła się również na ul. Siennej 17. Obydwa lokale zimową porą stoją zamknięte. Choć nie zawsze tak było. Na początku działalności lodziarni poza sezonem na ladę wjeżdżały włoskie specjały na słono, które można było pochłonąć na miejscu lub zabrać do domu. Najwyraźniej jednak lasagne i arancini (smażone ryżowe kulki z nadzieniem) nie zaskarbiły sobie dość miłośników i wycofano je ze sprzedaży. Szkoda.

Mimo tego doświadczenia Katane nie chce poprzestać na lodach. W ofercie zaczęły pojawiać się różne wypieki, m.in. croissanty i cannolo siciliano, kawy i gorące czekolady, a w maju tego roku lokal przy Siennej zmienił się nie do poznania, przekształcając się w kawiarnię z ciastami, wypiekanymi na miejscu panini oraz lodowymi pucharami. Od niedawna dostać też można... mrożone jogurty naturalne, które pałaszuje się na miejscu z różnego rodzaju dodatkami. A nie dalej jak dwa tygodnie temu właściciele spełnili swoje małe marzenie i stworzyli własną mieszankę kawy, której spróbować można zarówno w kawiarnianej filiżance, jak i w zaciszu własnego domostwa, kupując kilogramowe opakowanie.

W wymyślnych smakach specjalizuje się zupełnie inna krakowska lodziarnia, również wymieniana jednym tchem w gronie najlepszych. To malutki lokal na pl. Szczepańskim 7 - Tiffany, prowadzony przez utalentowane polsko-perskie małżeństwo. To właśnie tam zaczęły się pojawiać smaki naprawdę nietypowe, których ze świecą można by szukać w innych lodziarniach.

Dziś co prawda mniej już może dziwią lody szafranowe czy o smaku perskiej róży, z początku jednak wiele osób obawiało się nawet ich spróbować. W Tiffany zresztą wciąż znajdziemy osobliwości, których nie znajdziemy w innych miejscach. Można trafić np. na lody o smak kardamonu, zielonej herbaty, klementynek, winogron, rabarbaru, a nawet... wasabi.

Nietypowość smaków to jednak nie wszystko, bo jak podkreślają lodowi koneserzy, Tiffany nie tylko zaskakuje smakami, ale i stawia na wysoką jakość. To dlatego po pierwszym spróbowaniu polsko-perskich specjałów chce się tam wciąż powracać i powracać.

O prymat w wyścigu o miano najlepszej lodziarni w mieście zabiega także wytwórnia Donizetti. Choć tak ogromnych kolejek jak przy Starowiślnej na co dzień przy ul. św. Marka 23 nie spotkamy, niewielka lodziarnia ma pokaźne grono fanów, których z roku na rok przybywa. Pewnie gdyby nie położenie nieco na uboczu, byłoby ich jeszcze więcej.

Tu również smaki zmieniają się w zależności od dnia i trafić można zarówno na smaki tradycyjne, jak i nowatorskie. Zdarza się np. lukrecja, agrest, prażony słonecznik, ryż na mleku z miodem, pestki dyni, cytryna z bazylią, a nawet burak na śmietanie lub sorbet z łąckiej śliwowicy.

Lody zapakowane są w staromodne termosy i oczywiście robione tradycyjnymi włoskimi metodami. W ofercie Donizetti są też własnej roboty lody na patyku, a także gofry i naleśniki. Fanów lodziarni ucieszy zapewne informacja, że od niedawna lody Donizetti dostępne są też przy ul. Augustiańskiej 3, gdzie raczyć się można również kawą parzoną w aeropressie, dripperze i chemexie. Nowe miejsce to wspólny projekt Donizetti oraz Hummus Amamamusi.

Fot. Anita Gorczycka / Agencja Gazeta

Sporo krakowian chwali sobie też lody z Consonni. Tradycyjne włoskie lody w Krakowie dostać można m.in. w lokalach przy ul. Szpitalnej 26 i pl. Wszystkich Świętych 7. Mimo że podstawową ofertą są liczne wypieki, to właśnie tamtejsze lody w upalne dni przyciągają najwięcej klientów. A te są rzemieślnicze, wytwarzane od 25 lat według tradycyjnych receptur i z użyciem naturalnych składników.

W Consonni mówią, że sekretem smaku są: świeże mleko, świeża śmietanka, świeże pasteryzowane żółtka, a także tylko świeże owoce sezonowe jako podstawa do sorbetów. Towarzyszą im takie dodatki jak pistacje z Bronte, orzechy laskowe z Piemontu, orzechy włoskie z Capri, wanilia z Madagaskaru. Lody zjeść można na miejscu lub wziąć w firmowych opakowaniach na wynos.

Lody rzemieślnicze oferuje też lodziarnia Lovit, która - choć określa się mianem lodowej manufaktury - jest tak naprawdę wyspą z lodami dostępną w różnych krakowskich galeriach handlowych, m.in. w M1, Zakopiance, Bonarce, Solvay Parku oraz w Futura Parku w Modlniczce. Lody Lovit dostać też można przy ul. Krupniczej 7 oraz przy Rynku Podgórskim 9, gdzie znajduje się także "laboratorium lodowe" firmy. To tam powstają lody, które mają tylko 25 proc. powietrza i produkowane są w 25 smakach. Jak zapewnia producent, zawsze są świeże i nie mają żadnych konserwantów czy sztucznych dodatków.

Coraz większą popularnością cieszą się takie miejsca, jak lodziarnia Rinella przy św. Tomasza 19, sycylijska Coca przy Warszauera 3 czy cukiernie Wadowice, w których spróbować można lodów o smaku słynnej papieskiej kremówki. W Krakowie znajdziemy je przy ul. Kordylewskiego, Grodzkiej i Studenckiej.

Sporo osób chwali również ofertę 4D Gelato Caffe w Galerii Krakowskiej, gdzie lody podawane są w ciastku w Chimney Cake Bakery, a także mocno słodkie, amerykańskie lody z Cupcake Corner, gdzie dostępne są takie oryginalne smaki, jak brownie z masłem orzechowym, karmelizowana marchewka, red velvet czy candy orange.

Łukasz Krajewski

Ciekawą opcją z pewnością jest Delikatesowo przy ul. Brodzińskiego 1. Dlaczego? Bo jest to jednocześnie wytwórnia lodów oraz sklep z trunkami i szerokim wyborem regionalnych piw rzemieślniczych. Nic więc dziwnego, że spróbować tam można lodów piwnych, np. w wersji porter. Smaków jest oczywiście dużo więcej, w tym kasztanowe, żurawinowe czy chałwowe. W ofercie znajdziemy też sporo wegańskich i wegetariańskich przysmaków, gofry, a także takie ciekawostki jak lemoniada na chmielowym wypasie.

Historia lodów z Delikatesowa rozpoczęła się w Zwierzyńcu nad Wieprzem, w samym sercu Roztoczańskiego Parku Narodowego w województwie lubelskim. W 1984 r. produkcję niezwykle popularnych lodów przejął tam po bracie Waldemar Bachta wraz ze swoją żoną Elżbietą, a tajemnica ich wytwarzania została przekazana także siostrze Elżbiety - Barbarze. I to właśnie syn Barbary, Dawid Woźniak, postanowił uruchomić tradycyjną produkcję także w Krakowie.

Smakami zaskakuje również inna podgórska lodziarnia - Si Gela przy ul. Staromostowej 1. Nic dziwnego, ich motto brzmi bowiem: "Wykręcimy każdy smak". I tak w Si Gela trafić można na sorbet o smaku rzemieślniczego cydru, piwa american IPA, marchewkowym, martini, chrzanowym, a nawet świeżych pędów sosny. Pojawiają się i takie ciekawostki, jak bazylia z mozzarellą, ricotta z rzeżuchą, szpinak z parmezanem, gorgonzola z orzechami włoskimi, sorbet pietruszkowy i smak... szparagów. Si Gela zdecydowanie stawia na oryginalność i ciągłe zaskakiwanie klientów. Nie brakuje też propozycji dla osób na diecie bezglutenowej czy wegańskiej - i nie są to wyłącznie sorbety.

A może lody z lodziarni Lodziarnia? Tak jest, na kulinarnej mapie Krakowa jest i takie miejsce. A nawet miejsca, bo tamtejsze lody dostać można również na ul. Grodzkiej 13 i Floriańskiej 6, a także w Galerii Tortów Artystycznych przy ul. Bożego Ciała 22, Sklepiku Koszernym w Synagodze Izaaka, Castor Coffe Club przy ul. Kijowskiej 40, Cafe Młynek na pl. Wolnica 7, Koji Sushi przy ul. Poselskiej 18, Barze u Ramzesa na Zakrzówki, a także w Trattorii al Vecchio Forno przy ul. Skalica 23a. Sporo. Co więcej, Krakowskie Lody z Lodziarni są też w Warszawie (w La Bomboniera) oraz w Zakopanem w hotelu Kasprowy Wierch.

Skąd taka ich popularność? Jak czytamy na stronie Lodziarni, są to jedyne w Polsce lody rzemieślnicze jakości GELATO, wytwarzane na podstawie rodzinnych receptur oraz wyłącznie naturalnych składników. I tak na przykład w sorbecie truskawkowym zawartość owoców przekracza 50 proc., a pozostałe składniki to tylko woda, cukier i... "szczypta serca lodziarza". Z kolei lody czekoladowe robione są z prawdziwej belgijskiej czekolady, a pistacjowe ? z pistacji z regionu Bronte we Włoszech. Podobno tam rosną najlepsze.

W ofercie Lodziarni jest około 50 różnych smaków, wśród których znaleźć można m.in. lody melonowe, o smaku Irish Coffee, Kinder Niespodzianki czy soleada, czyli o smaku południowych owoców: mango, papai, marakui i ananasa. Ciekawostką są lody koszerne, których koszerność potwierdzona jest certyfikatem krakowskiego rabina Eliazera Gurary. Koszerne lody dostępne są w kawiarence pod parasolami przy ul. Szerokiej, u wejścia do Synagogi Poppera.

Choć większość krakowskich lodziarni stawia na wymyślne smaki, są i takie, które preferują tradycję i od lat z powodzeniem serwują niemal to samo. A że wychodzi im to doskonale, to wytwórnie "starej daty" wciąż trzymają się naprawdę mocno. Czasem wprowadzają nowe smaki, ale bez zbytnich szaleństw.

Wśród takich lodziarni wymienić można Lody Tradycyjne Braci Hodurek, obecne w dwóch miejscach: przy ul. Zwierzynieckiej 3 i Kalwaryjskiej 37. W takich samych od lat rożkach serwowane są lody: waniliowe, czekoladowe, orzechowe, porzeczkowe, bakaliowe, borówkowe, czasem także bananowe, poziomkowe, kawowe, brzoskwiniowe i pistacjowe. Wszystkie są oczywiście wyrobem własnym, z naturalnych składników.

Długie tradycje i sprawdzone receptury ma też popularna Wytwórnia Lodów - Argasińscy. Sama firma powstała już w 1937 r., a dziś kieruje nią trzecie pokolenie Argasińskich. Choć są niezwykle popularne w Krakowie, powstały w Nowym Sączu i przez wiele lat to właśnie tam jeździło się na lodowe wycieczki. Dziś otwarte są trzy lokale: w Krakowie przy ul. św. Jana 5, a w Nowym Sączu przy ul. Kościuszki 9 i Lwowskiej 84.

Lody wciąż tworzone są według rodzinnej receptury, co pozwoliło na wpisanie ich na Listę Produktów Tradycyjnych. Co ciekawe, u Argasińskich pojawiła się nawet opcja... lodów na telefon. Można je zamówić od poniedziałku do piątku do godz. 14.

Niezmiennie popularne są też wywodzące się z Krościenka Lody u Marysi, sprzedawane w Krakowie przy ul. Karmelickiej 43a, a także kolejna lodziarnia z tradycjami, czyli Cukiernia Starowicz. Słynie ona z takich słodkich smakołyków, jak ciastka o nazwach Królowa Bona i Dzwon Zygmunta, a także oczywiście lodów. Często trafiają tu ludzie zrezygnowani staniem w kolejce po lody na Starowiślnej. Przychodzą raz i później wracają.

Historia cukierni sięga lat 50. XX w., kiedy nestorka rodziny, Stanisława Starowicz, wraz z trzema wspólnikami założyła w Krakowie firmę produkującą lody o nazwie Pingwinek. Firma z początku mieściła się przy ul. Bartosza, później trafiła na Bożego Ciała, a także na Stradomską. Ostatecznie znalazła swoje miejsce na św. Wawrzyńca 32, gdzie od lat prowadzi ją Andrzej Starowicz.

Lody produkowane są w tym samym miejscu. To tradycyjne lody gałkowane, wyrabiane z naturalnych składników w równie tradycyjnych smakach: śmietankowym, waniliowym, bakaliowym, truskawkowym, kawowym, czekoladowym, jagodowym, adwokatowym czy brzoskwiniowym. Specjalnością lokalu są także lody cassate, a także śmietankowe, owocowe i czekoladowe, ułożone w kształt półkuli, w środku wypełnione bakaliami i bitą śmietaną.

Łukasz Krajewski

Jako że długie kolejki po mroźne słodkości każdego roku wydają się ciągnąć w nieskończoność, krakowianie wciąż mogą liczyć na kolejne nowości. Co roku w mieście otwiera się kilka nowych lodziarni i jak można sądzić po ich popularności, miejsce na następne wciąż jest.

I tak w tym roku smakosze mogą cieszyć się m.in. niedawno otwartą lodziarnią Good Lood przy pl. Wolnica 11. Klienci rozkoszujący się lodami na rozstawionych pod lokalem leżakach zdają się świadczyć, że wejść zdecydowanie warto. Tym bardziej że miejsce to poleca nasz kulinarny recenzent Wojciech Nowicki. Jego zdaniem to właśnie tu podają najlepsze lody śmietankowe w całym mieście.

Tradycyjny smak śmietanki to jednak zaledwie preludium dla zaskakującej gamy smakowej dostępnej w Good Lood. Wśród specjalności lokalu wymienić można takie smaki, jak sorbet mango z czerwonym pieprzem, mascarpone z miodem i orzechami, ananas z żurawiną czy karmel z różową solą himalajską. Trafić można i na takie smaki, jak szampańska delicja (o smaku klasycznych ciasteczek), karmel z prażonymi pestkami słonecznika, kremowa jagodzianka, orzechy brazylijskie i kajmak, cukierki irys czy biszkopt z syropem klonowym. Praktycznie codziennie Good Lood stara się zaskoczyć zupełnie nowym smakiem, a oprócz lodów na porcje zaopatrzyć się tam możemy również w lody w dużych, kilogramowych opakowaniach.

Ważny jest także skład: lody wytwarza się na miejscu, wyłącznie z naturalnych składników, a wśród nich ważne miejsce zajmuje wiejska śmietana i mleko ze Skały. Dużo jest też opcji wegańskich, dostępnych każdego dnia.

Good Lood otworzył się w maju, podobnie jak inna nowość na lodowej mapie Krakowa - Lody Tajskie Rolls & Rolls. Daleko im do tradycyjnej lodziarni, bo sprzedawane są w food trucku! Co w nich najbardziej zaskakującego, to wcale nie miejsce sprzedaży i wymyślne smaki (choć i tu znajdziemy np. lody szarlotkowe, oreo, banan z kiwi czy chałwa), ale ich forma. To nie są zwykłe gałki czy nakładane szpatułką porcje. Lody tajskie podawane są - jak nazwa lodziarni wskazuje - w formie zwiniętych ruloników. Z góry wygląda to nieco jak bukiecik kwiatów, a atrakcję stanowi też sama produkcja ruloników. Wszystko dzieje się bowiem na oczach klientów, na zmrożonej płycie przypominającej nieco patelnię do naleśników. Miesza się na niej składniki, formuje lody na kształt cienkiego okrągłego placka, a następnie zeskrobuje w niewielkie ruloniki. Niestety, przez to w upalne dni trzeba na te pyszności sporo poczekać.

Rolls & Rolls znajdziemy w Food Truck Parku Bezogródek przy ul. Piastowskiej 20.

Zdrowszą alternatywą dla tradycyjnych lodów mają być bardzo modne w USA mrożone jogurty. W Krakowie dostać je można głównie w galeriach handlowych, gdzie najczęściej kuszą na stoiskach pełnych owoców, świeżych soków i smoothies. Czy jednak rzeczywiście mrożony jogurt to samo zdrowie i mniej kalorii? Jak to zwykle bywa, jednej odpowiedzi nie ma. Wiele zależy od samego produktu. Większość producentów mrożonych jogurtów eksponuje ich niską zawartością tłuszczu, a przecież nie tylko o to chodzi. Do większości wyrobów dodawany jest bowiem kaloryczny cukier. Czasem w mrożonych jogurtach są też różnego rodzaju słodziki, naturalne bądź sztuczne barwniki i aromaty, konserwanty, stabilizatory czy zagęszczacze. Więc podobnie jak z lodami ? wszystko zależy od miejsca, w którym raczymy się takimi smakołykami.

Do tego mrożony jogurt oferowany jest zazwyczaj z rozmaitymi dodatkami, których pełno na ladach. Pół biedy, jeśli spośród nich wybierzemy owoce lub orzechy (te ostatnie mają sporo kalorii, ale przynajmniej są zdrowe). Najczęściej jednak dajemy się skusić słodkim cukrowym posypkom czy płatkom o wysokiej zawartości cukru. Do tego dodać możemy też jakąś polewę, może bitą śmietanę... i ze zdrowej alternatywy dla lodów pozostaje nam po prostu alternatywa.

Nie oznacza to, że mrożonych jogurtów nie warto jeść. Przecież nie chodzi w nich wyłącznie o zawartość kaloryczną, ale i o smak. Gdzie można się na nie wybrać w Krakowie? Mrożone jogurty znajdziemy m.in. w pochodzącym ze USA Redberry w Galerii Krakowskiej oraz na Dworcu Głównym, gdzie dostaniemy również różnego rodzaju granole, świeże soki, sałatki owocowe i smoothies. Mrożone przysmaki są tam przygotowywane na bazie jogurtu o 1,8-procentowej zawartości tłuszczu lub mleka. Ma więc być rzeczywiście lekko i jak zapewnia Redberry ? ich jogurty są rekomendowane przez dietetyków. Bez dodatków to około 98 kcal na 100 g. Dostępne są w dwóch smakach: naturalnym i sezonowym (np. orzechowym, mango czy imbirowym).

Jogurtów szukać też możemy w Feel The Chill w Galerii Kazimierz i Food Truck Parku przy ul. Dajwór 21. W tym ostatnim miejscu Feel The Chill pojawiło się dopiero w tym roku, i to w mocno niecodziennym wydaniu. Food truck z jogurtami zdecydowanie przyciąga wzrok zaskakującym kształtem, w dodatku na imię mu... Yoozek. Jak przekonują właściciele, mrożony jogurt od Yoozka będzie doskonałym deserem po spałaszowaniu pyszności z innych food trucków. A w menu poza jogurtami oczywiście shaki, smoothies, lemoniady i świeże soki. Wśród tych ostatnich znajdziemy propozycje na każdą niemal dolegliwość - na przeziębienie, na trawienie, a nawet na kaca. Na przypadłość ?dnia po? sprawdzić się mają truskawki z ananasem i bananem.