Kraków Rafała Sonika. Dziesięć ważnych miejsc

Rafał Sonik jako pierwszy Polak samodzielnie wygrał Rajd Dakar, najtrudniejszą tego typu imprezę na świecie. Swoim quadem najszybciej pokonał ponad 9 tys. km bezdroży Argentyny, Chile i Boliwii. Walczył z wysokimi temperaturami na jednym z najbardziej suchych miejsc świata - na pustyni Atakama, wspinał się na ponad 5 tys. metrów nad poziom morza w Andach, pokonał największe solnisko Salar de Uyuni, gdzie nieoczekiwanie zmagał się z gradem i ulewami. Rajd Dakar udało mu się wygrać dopiero za siódmą próba.

Urodził się 3 czerwca 1966 roku w Krakowie. Dorastał w Nowej Hucie i tam chodził do nieistniejącej już Szkoły Podstawowej nr 99 na osiedlu Na Stoku (teraz mieści się tam gimnazjum nr 44). Później było I LO im. Nowodworskiego przy placu Na Groblach.

Sonik: - Początkowo mieszkałem z rodzicami na osiedlu Oficerskim, ale w pewnym momencie dostaliśmy przydział na osiedlu Na Stoku w Nowej Hucie. Tutejsza szkoła i środowisko to był świat, w którym rządziło prawo pięści. Nikt nie miał tu łatwo. Trzeba było przetrwać i odnaleźć swoje miejsce. Prawdziwa szkoła życia, która dała mi dużo doświadczenia, siły i zdecydowania w zasadzie na wszystkie kolejne lata nauki, pracy zawodowej i startów w rajdach na quadzie. I Liceum Ogólnokształcące, do którego dostałem się po szkole podstawowej, to był już zupełnie inny świat. Wtedy też przeprowadziliśmy się na drugą stronę miasta. Muszę przyznać, że byłem za to moim rodzicom bardzo wdzięczny, ale mimo to osiedle Na Stoku na zawsze pozostało we mnie. Również dlatego, że tutaj stawiałem swoje pierwsze kroki na nartach zjazdowych.

Sonik to nie tylko sportowiec, ale przede wszystkim przedsiębiorca (słowa biznesmen nie lubi, bo 'niesie ze sobą negatywne skojarzenia'). Jego firma Gemini Holdings działa na rynku deweloperskim od 1993 roku. Budowała m.in. obiekty dla zagranicznych sieci: Géant, Carrefour, Tesco, Castorama czy Lidl. Później już na własną rękę firma Sonika postawiła Gemini Park w Bielsku-Białej i Tarnowie. Na placu Szczepańskim jest siedziba jego firmy.

Sonik: - Tutaj bije serce mojej firmy, ale podobnie jak w warsztacie jestem tu tylko gościem. W biurze czeka oczywiście na mnie gabinet, ale pewnego dnia doszedłem do wniosku, że moi pracownicy muszą mieć trochę oddechu. Jestem wymagającym szefem i od swoich ludzi oczekuję takiego samego zaangażowania jak od siebie. Pracujemy wtedy, kiedy trzeba, i tyle godzin, ile wymaga tego sytuacja. Mimo to w pewnym momencie stwierdziłem, że mój zespół będzie efektywniejszy i będzie funkcjonował w mniej stresogennych warunkach, jeśli mnie tam nie będzie. Czas pokazał, że to była dobra decyzja. To miejsce jest dla mnie również ważne ze sportowego punktu widzenia. Właśnie na placu Szczepańskim swoją pierwszą siedzibę miało ATV Polska -  stowarzyszenie czterokołowców, które zakładałem wraz z grupą przyjaciół, a potem byłem przez kilka lat jego prezesem.

Dzięki kamienicy na rogu ul. Krupniczej i Podwala Sonik zarobił pierwsze poważne pieniądze. Działa tam doskonale znany przez krakowian Dom Handlowy Elefant. Tyle że, jak przyznaje przedsiębiorca -  obroty coraz bardziej spadają, a wygląd bardziej odstrasza niż przyciąga. Dlatego już rok temu powstały plany, by kamienicę rozbudować i wyremontować, a poza handlem miałyby tam działać biura, lokale rozrywkowe i usługowe.

Sonik: -  Nie lubię pytań o to, kiedy zarobiłem pierwszy milion. Nie dlatego, że nie chcę o tym mówić. Bardziej dlatego, że tak naprawdę nie wiem, kiedy to się stało. Wolę operować określeniem 'pierwsze duże pieniądze', które zarobiłem dzięki otwarciu Domu Handlowego Elefant. Jak na tamte czasy było to coś zupełnie niecodziennego, nic więc dziwnego, że sklep w centrum Krakowa szybko stał się punktem orientacyjnym dla mieszkańców miasta. Co dla mnie najważniejsze, Elefant z powodzeniem funkcjonuje już ponad 20 lat, co oznacza, że wybrana przez nas strategia doskonale się sprawdziła. A dlaczego wybrałem taką nazwę? Powód, jak to zwykle bywa, jest prozaiczny. Koledzy z okresu liceum i studiów, kiedy otwierałem Elefanta, przezywali mnie Słonik.

Na początku lat 90. część krakowskich radnych i ekologów nie wyobrażała sobie, by w okolicach Starego Miasta miały powstać sieciowe restauracje z fast foodem. - Rynek Główny jest i krakowski, i polski, i nie mogą żadne obce i bogate koncerny z Zachodu dyktować nam, co tu ma być lokalizowane - protestowali ekolodzy. - To miejsce ma zbyt wielką wartość historyczną, by umieszczać tu garkuchnię typu taśmowego -  dodawał radny Jan Żelazny. O McDonalds'a na ul. Szewskiej Sonik walczył siedem lat i w końcu wygrał.

Sonik: - Zawsze stawiałem przed sobą ambitne cele. Tak w życiu zawodowym, jak i w sporcie. Na początku lat 90. postanowiliśmy sprowadzić do Polski powiew Zachodu, poprzez wprowadzenie na polski rynek takiego giganta, jak British Petroleum oraz jedną z najbardziej rozpoznawalnych marek na świecie McDonald's. Ta ostatnia oczywiście wzbudziła wiele kontrowersji. Wiele środowisk usiłowało nie dopuścić do wybudowania restauracji tuż przy Rynku. Konserwator wydał opinię, że to niemożliwe, ale byłem przekonany, że się myli. Postanowiłem, że jeśli mam prawo coś zrobić, to choćby nie wiem co się działo, zrobię to. Jeśli pomyliłbym się, skuliłbym uszy i tyle. Ale jeśli urzędnik chce nadużywać prawa, to się na to nie godzę. Powstanie pierwszego lokalu przy ul. Floriańskiej było szeroko oprotestowane, ale kiedy dopięliśmy swego, wszyscy przedstawiciele władz miejskich oraz konserwatorzy zabytków przyszli na otwarcie i byli bardzo zadowoleni zarówno z wyglądu lokalu, jak i z jedzenia.

Z tą pierwszą restauracją McDonald's w Krakowie wiąże się również anegdota. Jedną z osób, które podpisały list protestacyjny przeciw wprowadzaniu na nasz rynek amerykańskiej marki i standardów, był ks. Józef Tischner. Zapytałem go podczas przypadkowego spotkania, dlaczego to zrobił, a on powiedział, że mu z nieba spadłem, ponieważ wciąż leży mu to na sumieniu i chciał mnie przeprosić. W okresie wytężonej pracy co wieczór, kiedy wracał do domu, pod jego drzwiami siedział człowiek z petycją i prośbą o podpisanie. Był tak wytrwały i tak uciążliwy zarazem, że ksiądz ugiął się i podpisał, choć do końca nie wiedział, o co chodzi. Powiedział mi, że to jeden z jego największych grzechów.

Logo stowarzyszenia widać na quadzie, kasku czy kombinezonie quadowca. Sonik od około 20 lat wspiera wychowanków - co roku jest u nich na wigilii. W rewanżu są jego najwierniejszymi kibicami. - Wszyscy jesteśmy zwycięzcami i moim największym wyzwaniem jest to, byście tak się poczuli. Jesteście najlepszymi kibicami na świecie. Dajecie mi energię do pokonywania słabości. Jeśli będziecie wierzyć w życiowy sukces, to na pewno przyjdzie -  mówił Sonik do najmłodszych fanów podczas powitania na Rynku Głównym.

Sonik: - Doskonale pamiętam początki Stowarzyszenia Siemacha, bo wspierałem tę inicjatywę od momentu narodzin idei. Dzieciakom, które ponad 20 lat temu wziął pod swoją opiekę ks. Andrzej Augustyński, nie było łatwo wyjść z trudnej sytuacji społecznej. Pierwsze instrumenty, które dostali młodzi wychowankowie, szybko zostały zniszczone. Potem jednak, pod dobrą opieką zaczęły robić postępy, powstał pierwszy zespół, który zaczął nawet zarabiać na potrzebny sprzęt. Teraz pracownie muzyczne i artystyczne są niemal w każdej placówce Siemachy. Również tej na Długiej 42, gdzie mieści się centrala Stowarzyszenia. Wracam tu niemal za każdym razem, kiedy jestem w Krakowie. Żeby spotkać się z dzieciakami, porozmawiać o rajdach, zainspirować do wytrwałej pracy i wiary w swoje możliwości. Jednocześnie nigdy nie pomijam gabinetu mojego przyjaciela, ks. Andrzeja. To właśnie na Długiej rodzi się większość naszych wspólnych inicjatyw.

Powyżej: Msza Św. na Kasprowym Wierchu (Rafał Sonik i kardynał Kazimierz Nycz)

Krakowianin startuje na quadach, które w Polsce nie mają najlepszej opinii. Kierowców oskarża się np. o rozjeżdżanie lasów czy niszczenie przyrody. Sonik stara się zmienić te opinię. Jest jednym z pomysłodawców akcji Moje Tatry, a jedną z jej inicjatyw jest: Daj przyquad, nie niszcz lasu.

Sonik: -  Każdy ma w życiu swoją 'Świętą Górę'. Jedni w bardziej symbolicznej postaci, inni dosłownie. Moja łączy te dwa światy. Na Kasprowym w czasach liceum spędzałem każdą wolną chwilę. Znam tu każdy kamień. Na szczycie, pod dzwonem jestem niemal po każdym rajdzie. To, co jest w tym miejscu najważniejsze, co tworzy jego prawdziwą magię - to ludzie. Mam tu grono oddanych, prawdziwych i serdecznych przyjaciół, z którymi spotykamy się zawsze podczas dorocznych ekumenicznych mszy polowych na szczycie naszej Świętej Góry. Kilka razy do roku spotykamy się zupełnie nieformalnie, by po prostu być ze sobą, rozmawiać i dzielić się codziennością. Mimo to zawsze, kiedy muszę ruszać w dalszą drogę, czuję, że miałem za mało czasu. Wracam tu także na wspólne spotkanie wigilijne w Teatrze Witkacego, a w lipcu razem z tysiącami wolontariuszy sprzątamy nasze najwyższe góry w ramach akcji Czyste Tatry. Bez dwóch zdań Zakopane i Tatry to mój drugi dom, a Kasprowy Wierch to punkt centralny tego mikroświata.

Fot. Marek Podmokły / Agencja Gazeta

Sonik: To miejsce, którego odwiedzam... dość rzadko. Wszystko dlatego, że nie lubię nieporządku, a wolę zostawić moim mechanikom swobodę pracy. O ile, oczywiście, wywiązują się ze swoich obowiązków. Najlepszy czas na to, żeby wspólnie zajrzeć do środka quada jest podczas testów na pustyni oraz na odbywających się co jakiś czas spotkaniach w warsztacie. Na bieżąco konsultujemy zmiany i ulepszenia, a system pracy pozostaje od lat niezmienny. Mam do tego zespołu pełne zaufanie, co jest dość oczywiste, gdy patrzę na staż ich pracy i nasze wspólne rajdowe doświadczenia.

Mydlniki to niezwykle istotne miejsce w moim sportowym życiu, bo właśnie tam budowane są moje quady na rajdy Pucharu Świata oraz Dakar. Mam tam również maszyny z poprzednich Dakarów, stare owiewki, zdjęcia i numery startowe. To taki warsztat połączony ze skromnym muzeum mojej quadowej historii.

Tam Sonik często trenuje. To było też miejsce, gdzie przed tegorocznym Rajdem Dakar nagrywał krótkie skecze z Kryspinem z kabaretu Paranienormalni.

Sonik: Miejsce, które zna chyba każdy miłośnik off-roadu w Małopolsce. Przyjeżdżam tu regularnie, nie tylko żeby trenować, ale także, żeby szkolić. Moim zdaniem quad to najlepszy pojazd do nauki jazdy dla najmłodszych, bo przecież siedmioletniego dzieciaka nie posadzimy za kierownicę samochodu ani nie damy motocykla, ale czterokołowy quad, jak najbardziej. Na miękkiej nawierzchni, która minimalizuje niebezpieczeństwo przy ewentualnej wywrotce, pod okiem doświadczonych instruktorów dzieciaki mają niepowtarzalną okazję na własnej skórze przekonać się, czym jest droga hamowania czy redukcja biegu przy wejściu w zakręt. Poznają specyfikę poruszania się po różnych nawierzchniach i dowiadują się, że pojazdy inaczej zachowują się na suchym i śliskim podłożu. Tak, jak od najmłodszych lat uczymy dzieci języków obcych, tak samo powinniśmy im wpajać zasady bezpieczeństwa, które za kilka lat wykorzystają w ruchu drogowym, jako doświadczeni, doskonali kierowcy. Tego wszystkiego nauczy ich właśnie pustynia.

Krakowski milioner nie mieszka w twierdzy, nie jest schowany za wysokim murem, a domu nie otacza wielohektarowa posiadłość. Sonik mieszka w otulinie Lasu Wolskiego. Dom z zewnątrz nie robi wielkiego wrażenia, a w środku jest za to m.in. basen. Ogród to zaledwie kilkaset metrów kwadratowych. Ot, dom jakich sporo w okolicy.

Sonik: Od kilku lat pojęcie domu ma dla mnie zupełnie inne znaczenie, niż miało to miejsce jeszcze w czasach liceum czy studiów. Dom to nie miejsce, do którego przynależę, a bardziej bezpieczna przystań, do której zawijam podczas wizyt w Krakowie. Tutaj mam przestrzeń, która pozwala mi się zrelaksować i odzyskać rytm. Tutaj co rano trenuję pod czujnym okiem trenera i tutaj odbywa się zdecydowana część naszych spotkań służbowych z pracownikami. Ze względu na moje zainteresowanie architekturą, którą nawet planowałem studiować, ten dom to także taki mój mały poligon. Od lat znajduje się w stanie permanentnego remontu, bo przy każdej wizycie pojawiają się pomysły na nowe rozwiązania. Kształtujemy tę przestrzeń tak, by była jeszcze bardziej funkcjonalna i jednocześnie nie traciła swojego charakteru.

To właśnie tu była dla Sonika symboliczna meta Rajdu Dakar. Na Rynku Głównym powitało go kilkaset osób. - To miejsce najważniejszych wydarzeń w dziejach kraju i Krakowa. Pierwszy Polak, który wygrał Dakar, na to zasługuje. Wyrazy uznania i gratulacje -  podkreślał ks. Augustyński.

Sonik: Ostatnio wyliczyłem, że rocznie w moim rodzinnym mieście spędzam cztery miesiące. To całkiem dużo, jak na tryb życia, który prowadzę. Mimo to mam bardzo mało okazji, żeby po tym moim mieście wędrować, odwiedzać restauracje, czy 'dawne kąty'. Dlatego, jeśli miałbym wskazać miejsce najważniejsze, będzie nim Rynek Główny, jako centrum życia i serce tego miasta. Stąd rozchodzą się wszystkie drogi, tu miały miejsce jedne z najważniejszych chwil w dziejach naszego narodu. Nie brakuje tu pięknych symboli, spośród których na pierwszy plan przebija się hejnał z Wieży Mariackiej. Hejnał płynie ponad dachami i dociera do okien mojego biura. Jego melodia zawsze wprowadza mnie w dobry nastrój. O ile oczywiście jestem akurat w swoim gabinecie?

Rynek nabrał dla mnie szczególnego znaczenia również po ostatnim powitaniu, które zorganizowali tam dla mnie przyjaciele z Siemachy, władze miasta i kibice. Byłem zaszczycony i szczęśliwy, bo wjazd na rampę w sąsiedztwie Sukiennic był dla mnie prawdziwą metą tegorocznego Dakaru. W końcu stąd wyruszyłem po to zwycięstwo!

ZOBACZ WIĘCEJ ZDJĘĆ I FILM Z POWITANIA RAFAŁA SONIKA NA RYNKU GŁÓWNYM