Cydalima perspectalis, bo tak brzmi właściwa nazwa szkodnika, który pożera krakowskie bukszpany, przywędrowała do Europy dekadę temu. Prawdopodobnie z Azji - przywieziono ją wraz z sadzonkami bukszpanu. W naszych warunkach ten owad nie ma naturalnych wrogów. Nie jedzą go ptaki, bo prawdopodobnie jest niesmaczny. Rozwija się bez zahamowań i na dodatek może mieć dwa albo trzy pokolenia w ciągu roku.
Tajemniczy przybysz szczególnie dał się już we znaki na Słowacji i w Austrii. Jak tłumaczy prof. Kazimierz Wiech z Uniwersytetu Rolniczego, owad ten jest motylem z rodziny wachlarzykowatych, a do tego monofagiem. Oznacza to, że żywi się wyłącznie bukszpanem. To z jednej strony dobra wiadomość, bo szkodnik nie zagraża innym roślinom, ale z drugiej strony jest śmiertelnym niebezpieczeństwem dla istnienia samych bukszpanów. - To ogromne zagrożenie, bo w pewnych rejonach może dojść do sytuacji, że cydalima wyginie, ale wraz z bukszpanami - mówi profesor, który zajmuje się badaniami owada.
Fot. Dorota Gut
Dla bukszpanowych krzewów groźne jest początkowe stadium rozwoju tego owada. Zimuje na nich w postaci gąsienic i już wczesną wiosną zaczyna żerować wewnątrz krzaków, dlatego trudno go zauważyć.
Owad ma kilka odmian. Jedna z najpopularniejszych to namiotnik jabłoniowy, spędzający sen z powiek sadownikom. Choć szkodniki preferują drzewa owocowe, to nie oszczędzają także innych. Motyle - samice - składają jaja na gałęziach drzew, pokrywając je wydzieliną, która twardnieje i chroni jaja. Po wykluciu się z jaj gąsienice tworzą wokół gałęzi, na których żerują, oprzędy przypominające pajęczyny czy wręcz swoisty namiot - stąd nazwa. Pod takim namiotem może żyć nawet kilkadziesiąt gąsienic - pożerają liście i pączki, niszcząc całe drzewo.
MATEUSZ SKWARCZEK
W Krakowie ofiarą namiotników padły w ostatnim czasie głogowce rosnące przy Bulwarach Wiślanych nieopodal kościoła na Skałce. Jak tłumaczy Katarzyna Przyjemska-Grzesik z Zarządu Zieleni Miejskiej, namiotniki są o wiele mniej niebezpieczne dla roślin niż motyle z Azji.
- Kiedy namiotniki owiją swoją pajęczyną liście, tak jak zaobserwować to możemy na głogowcach, nie powoduje to obumierania całej rośliny. Liście same się regenerują, więc nie ma obaw, że tak jak w przypadku bukszpanów grozi im uschnięcie - mówi Przyjemska-Grzesik.
Jak podkreśla, z uwagi na to, że drzewa zaatakowane przez namiotnika znajdują się blisko miejsc uczęszczanych przez spacerowiczów i zwierzęta, na razie ZZM nie planuje zastosować na głogowcach oprysków, które mogłyby zwalczyć szkodnika.
Ten motyl pojawił się w Polsce już 20 lat temu - i choć rozmiarami nie imponuje, to w tym czasie szczególnie dał się we znaki polskim kasztanowcom.
Cameraria ohridella przy licznym występowaniu może doprowadzić do przedwczesnego obumierania liści, niekiedy pod koniec lata wszystkie liście na danym drzewie, w wyniku żerowania gąsienic we wnętrzu blaszki liściowej (tzw. minowanie), brązowieją i usychają. Do wrogów naturalnych szrotówka należą przede wszystkim sikory, a zwłaszcza modraszka Cyanistes caeruleus - sprytna amatorka ukrytych wewnątrz liścia niewielkich gąsienic i poczwarek.
Zarząd Zieleni Miejskiej w Krakowie wspiera przyrodę biologicznymi metodami ochrony. Kasztanowcom sprzyja m.in. wieszanie pułapek feromonowych, wabiących samce omawianego motyla. Nęcone syntetycznym zapachem samicy trafiają na lepkie podłoże i tam już zostają. Pułapki zostały wywieszone w ubiegłym roku na najcenniejszych kasztanowcach, m.in. pod Wawelem, na Alei Waszyngtona i nad stawem przy ul. Kaczeńcowej.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze