W obrębie powstałej w 1935 roku radiostacji znajduje ok. 111-metrowa drewniana wieża nadawcza o konstrukcji kratowej, uznawana obecnie za najwyższą na świecie ocalałą budowlą tego typu, oraz najwyższą zachowaną konstrukcję drewnianą sprzed 1939 r.
31 sierpnia 1939 r. dokonano tzw. prowokacji gliwickiej - ściśle tajnej akcji dywersyjnej niemieckich służb bezpieczeństwa pozorującej napad Polaków na niemiecką placówkę.
Unikatowa wieża stanowi ważny dokument myśli inżynieryjnej. Funkcjonuje do dziś i nadal służy celom komunikacyjnym. W budynku radiostacji zachowały się autentyczne urządzenia i aparatura nadawcza z lat 30. XX w., w tym mikrofon burzowy, który posłużył do przekazania komunikatu podczas prowokacji gliwickiej. Obecnie na terenie Radiostacji Gliwice znajduje się oddział Muzeum w Gliwicach: Muzeum Historii Radia i Sztuki Mediów - Radiostacja Gliwice.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Kościół ewangelicko-augsburski pw. Ducha Świętego, zw. Kościołem Pokoju. Został zbudowany w wyniku ustaleń pokoju westfalskiego, kończącego wojnę trzydziestoletnią. Ustalenia traktatu oznaczały faktyczną likwidację organizacji Kościoła ewangelickiego na terenach śląskich księstw dziedzicznych bezpośrednio zależnych od katolickiego cesarza Habsburga.
Ewangelicy zostali pozbawieni dotychczasowej wolności religijnej i utracili niemal wszystkie swoje świątynie. Dopuszczono możliwość budowy jedynie trzech kościołów, ale w nietrwałej konstrukcji szkieletowej: w Głogowie (niezachowany), Jaworze i Świdnicy.
Kościół Pokoju w Jaworze, razem z kościołem Pokoju w Świdnicy, są największymi barokowymi budynkami sakralnymi w Europie, wzniesionymi w konstrukcji szkieletowej - ze względu na techniczne skomplikowanie i wielkość uznawane są za pionierskie i unikatowe. W kościele Pokoju w Jaworze zachowała się bogata dekoracja wnętrza, wartościowa pod względem artystycznym i historycznym jako świadectwo współistnienia sztuki baroku i teologii luterańskiej oraz ilustracja ówczesnej hierarchii społecznej.
Podkreśleniem wartości kościoła Pokoju w Jaworze jest wpis - wraz z kościołem Pokoju w Świdnicy - na Listę światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego UNESCO, którego dokonano w 2001 r.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Fot. Narodowy Instytut Dziedzictwa
Kościół pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Klępsku to jedna z najstarszych zachowanych świątyń ewangelickich w tej części Europy. Świątynia, pierwotnie katolicka, następnie przebudowana i zaadaptowana do potrzeb lokalnej społeczności ewangelickiej, stanowi ważne materialne świadectwo wielonarodowej i wielowyznaniowej historii ziem polskich. Zabytek stanowi interesujące połączenie gotyckiego typu drewnianego kościoła wiejskiego (charakterystycznego dla architektury późnego średniowiecza) oraz wczesnej świątyni protestanckiej z typowymi dla niej rozwiązaniami funkcjonalnymi i programem ideowym. Najcenniejszym walorem artystycznym zabytku jest w pełni zachowana bogata dekoracja malarska i snycerska wnętrza, dzięki której świątynię zalicza się do czołowych realizacji luterańskich doby reformacji w Europie Środkowowschodniej.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Most na rzece Mała Panew. To najstarszy zachowany żelazny most wiszący o ustroju nośnym, konstrukcji łańcuchowej, przewieszonej przez żeliwne ażurowe pylony. Wykonany został w latach 1825 - 1827 r. w hucie Malapane w Ozimku jako pionierskie, jedno z pierwszych tego typu rozwiązań konstrukcyjnych na świecie. Jest istotnym świadectwem dziejów kultury przemysłowej i myśli technicznej pocz. XIX w.
Most w Ozimku posłużył jako wzór przy budowie podobnych przepraw na świecie. Oddany do użytku w 1827 r. przetrwał do naszych czasów w niezmienionej postaci, pełniąc funkcję mostu drogowego, a od lat 70. XX w. - mostu dla pieszych.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Rezydencja rydzyńska powiązana z otoczeniem urbanistycznym (opartym na promienisto-osiowym układzie wychodzących z rynku ulic ) to cenny przykład kompozycji, ukształtowanej w XVII i XVIII wieku. Należy do najwybitniejszych i najlepiej zachowanych realizacji tego typu w Polsce.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Fot. Narodowy Instytut Dziedzictwa
Czternastowieczna katedra pw. św. Stanisława Biskupa i Męczennika i św. Wacława Męczennika w Świdnicy - mieście, będącym wówczas ośrodkiem o największym, obok Wrocławia, gospodarczym i kulturowym znaczeniu na Śląsku. Pierwotnie fara miejska - stanowi świadectwo i manifest dobrobytu i ambicji swego fundatora, księcia świdnickiego Bolka II Małego oraz mieszkańców.
Należy do najważniejszych świątyń Dolnego Śląska, jest zarazem jednym z największych kościołów gotyckich w Europie. Jego masywna sylweta do dziś pozostaje główną dominantą w panoramie Świdnicy.
Charakteryzuje się wybitnymi walorami architektonicznymi oraz ponadregionalną klasą artystyczną wystroju oraz wyposażenia wnętrza. Formę zabytku ukształtowały dwie epoki stylowe - gotyk oraz barok. Z fazy gotyckiej zachowała się charakterystyczna dla architektury śląskiej tego czasu bryła, a także kamienne detale rzeźbiarskie. W okresie baroku, kiedy kościół należał do jezuitów, dokonano barokizacji wnętrza w poszanowaniu średniowiecznej formy architektonicznej.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Zespół kościoła ewangelicko-augsburskiego pw. Świętej Trójcy, zw. Kościołem Pokoju. Stanowi istotny materialny dokument dziedzictwa historycznego i kulturowego tak Śląska, jak i Europy. Został zbudowany w wyniku ustaleń pokoju westfalskiego, kończącego wojnę trzydziestoletnią.
Kościół Pokoju w Świdnicy, razem z kościołem Pokoju w Jaworze, są największymi barokowymi budynkami sakralnymi w Europie wzniesionymi w konstrukcji szkieletowej. W kościele w Świdnicy zachowała się bogata dekoracja wnętrza. Związane z kościołem Pokoju budynki pełnią rolę niezwykle ważnego dokumentu, obrazując sposób funkcjonowania parafii luterańskiej w czasach, gdy liczna grupa społeczna znalazła się w sytuacji diaspory ledwie tolerowanej przez władze państwowe.
Podkreśleniem wartości kościoła Pokoju w Świdnicy jest wpis - wraz z kościołem Pokoju w Jaworze - na Listę światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego UNESCO, którego dokonano w 2001 r.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Pobenedyktyński zespół klasztorny oraz przedchrześcijańskie obwałowania kamienne na Łysej Górze.
Klasztor benedyktynów na Świętym Krzyżu jest zabytkiem o szczególnym znaczeniu dla kultury i dziedzictwa polskiego. Przez wieki miał rangę jednego z najważniejszych ośrodków kultu religijnego i duchowego centrum dynastii Jagiellonów. W jego murach przechowywane są relikwie Drzewa Krzyża Świętego, które począwszy od XIV w. stale przyciągają pielgrzymów.
Miejsce to miało szczególne znaczenie także w okresie przedchrześcijańskim, znanym jedynie ze wzmianek w dokumentach oraz znalezisk. Przybytek pogański, który istniał przed przybyciem na Łysą Górę benedyktynów, uznawany jest za jeden z najważniejszych na terenie słowiańszczyzny. Materialnym świadectwem słowiańskiego sanktuarium są m.in. nieukończone wały kamienne, datowane na IX-XI w.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Opactwo w Tyńcu jest najstarszym istniejącym w Polsce klasztorem kontynuującym tradycję benedyktyńską. Począwszy od 1 poł. XI w., przez kolejne wieki, pełniło rolę ważnego ośrodka działalności misyjnej, życia liturgicznego i kulturalnego.
Ukształtowane przez ponad 900 lat założenie przestrzenne i zespół budowlany opactwa stanowią świadectwo dziedzictwa materialnego i niematerialnego o wyjątkowej randze w skali kraju. Opactwo tynieckie jest także cennym dokumentem architektury romańskiej XI w. oraz miejscem, z którym związane są najwyższej klasy dzieła rzemiosła artystycznego i sztuki iluminacji ksiąg.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Opactwo cystersów w Wąchocku jest jednym z najcenniejszych i najlepiej zachowanych romańskich założeń klasztornych w Polsce. Powstało jako bezpośrednia filia opactwa w Morimond we Francji, mnisi przybyli tu w 1179 roku.
Wraz z grupą małopolskich klasztorów założonych pod koniec XII w., stanowi najpełniejszy przykład współistnienia architektury późnoromańskiej z nowymi w trzynastowiecznej Polsce koncepcjami gotyckimi, wprowadzanymi przez zakon cysterski.
Na podstawie materiałów Narodowego Instytutu Dziedzictwa
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze