Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi Sprawdź ofertę
    Szukaj
    Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
    wyborcza.pl Kraków

    Krakowska rzeka Rudawa, krakowska Wisła [ZDJĘCIA ARCHIWALNE]

    Wiadomości z Krakowa
    Dorota Gut
    dawny kraków
    Brzegi bez wałów, rozlewiska na Błoniach, woda płynąca tuż obok budynków w centrum miasta - takie dawne widoki Rudawy i Wisły można zobaczyć na poniższych zdjęciach z Archiwum Narodowego w Krakowie. A w piątek podczas kolejnego spotkania w siedzibie ANK (ul. Sienna 16) będzie można posłuchać opowieści o wznoszonych na krakowskich rzekach mostach. Początek o godz. 17.30. Wstęp wolny.
    Mapa Krakowa
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    1 z 16

    Na dawnej mapie

    Sztych Georga Brauna i Fransa Hogenberga (Civitates orbis terrarum). Archiwum Narodowe w Krakowie (Zbiory Kartograficzne V-87).

    Kraków od Łobzowa po Kazimierz. Widoczna m.in. Rudawa uchodząca do Wisły (ujście znajdowało się w tej okolicy aż do roku 1911 - kiedy to stare koryto zostało zasklepione, a nowe ujście wytyczone obok klasztoru Norbertanek), mostek na Rudawie, groble.

    Ul. Retoryka
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    2 z 16

    Ul. Retoryka

    Rudawa - obok ulicy Retoryka, mostek przerzucony w linii dzisiejszej ulicy Smoleńsk. Archiwum Narodowe w Krakowie (sygnatura A III 559)

    Wisła w okolicach Mostu Dębnickiego
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    3 z 16

    Widok z Dębnik

    Kraków, Wisła - wybrzeże przy moście Dębnickim. Archiwum Narodowe w Krakowie (A IV 152).

    Widok z dębnickiego brzegu - m.in. kolektor Rudawy, Kossakówka, rogatka, most Dębnicki w dawnym kształcie.

    Gmach Sokoła
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    4 z 16

    Sokół

    Budynek Sokoła przy dawnej ulicy Wolskiej, opływająca go Rudawa. W głębi mostek. Archiwum Narodowe w Krakowie (A III 554).

    Błonia
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    5 z 16

    Błonia

    Wojsko austriackie ćwiczy na Błoniach, w głębi pasą się krowy. Nie ma tu jeszcze wału Rudawy. Archiwum Narodowe w Krakowie (A III 749).

    Błonia
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    6 z 16

    Błonia

    Błonia - widok w stronę miasta. Rzeczka - dawna Młynówka płynąca w stronę klasztoru Norbertanek lub sztuczny przekop Rudawy. Archiwum Narodowe w Krakowie (A IV 871).

    Salwator
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    7 z 16

    Klasztor i okolice

    Zwierzyniec - klasztor Sióstr Norbertanek. Jeszcze przed przekierowaniem w tą okolicę Rudawy. Fotografia stereoskopowa. Archiwum Narodowe w Krakowie (A III 377)

    Klasztor Sióstr Norbertanek w Krakowie
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    8 z 16

    Norbertanki

    Kościół i klasztor Norbertanek - widok od południowego-wschodu. Fot. I. Krieger. Archiwum Narodowe w Krakowie (A V 1658)

    Klasztor Sióstr Norbertanek w Krakowie
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    9 z 16

    Klasztor Norbertanek

    Kościół św. Jana Chrzciciela i Augustyna i klasztor Sióstr Norbertanek - widok od południowego-wschodu. Archiwum Narodowe w Krakowie (A V 1229)

    Widok na Salwator, Klasztor Sióstr Norbertanek
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    10 z 16

    Skład piasku

    Kraków, Wisła - skład piasku pod Norbertankami. Archiwum Narodowe w Krakowie (A III 315).

    Kraków - Wawel
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    11 z 16

    Regulacja Wisły

    Kraków, Wisła - roboty regulacyjne. 1914. Archiwum Narodowe w Krakowie (A II 376)

    Wisła z galarami
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    12 z 16

    Nad Wisłą

    Wawel od strony Wisły. Archiwum Narodowe w Krakowie (A V 406)

    Wisła pod Wawelem
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    13 z 16

    Na Rybakach

    Wisła - wydobywanie piasku - Na Rybakach. Archiwum Narodowe w Krakowie (A III 767)

    Wisła i Wawel
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    14 z 16

    Wawel

    Wawel i Wisła, 1917, K.n.K. Generaldirektion. Archiwum Narodowe w Krakowie (A IV 346)

    Widok na most Dębnicki
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    15 z 16

    Płynie Wisła

    Widok na Most Dębnicki i Zwierzyniec. 1920. Archiwum Narodowe w Krakowie (A IV 1008)

    Most Sierakowskiego, fot. nieznany, ok. 1957 r. ANK, 29/701/14038
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    16 z 16

    O mostach i mostkach krakowskich

    Krakowskie mosty - nie tylko te spinające brzegi Wisły - będą tematem kolejnego spotkania w Archiwum Narodowym w Krakowie. Spotkanie poprowadzi tradycyjnie Konrad Myślik, który wykład na ten temat zilustruje ciekawymi fotografiami ze zbiorów ANK. Wstęp wolny - każdy, kto ma ochotę, może przyjść w piątek 14 października o godz. 17.30 (ul. Sienna 16, czytelnia).

    Jak pisze Konrad Myślik we wprowadzeniu:

    Kraków (...) dorobił się pierwszego względnie stałego, choć wciąż jeszcze drewnianego mostu na Wiśle w latach 1802 - 1813. A i ten nie miał szczęścia, bo zdmuchnęła go największa ze zmierzonych w Krakowie powodzi - kataklizm z sierpnia 1813 r.
    A co było dalej? Który z późniejszych mostów Krakowa dał się najlepiej zapamiętać? Czy którykolwiek poza Mostem Kotlarskim (żółwik?) dorobił się sentymentalnego pseudonimu?

    dawny kraków
    Czytaj teraz
    Więcej

      Popularne

      Komentarze
      Zaloguj się
      Chcesz dołączyć do dyskusji? Kup prenumeratę, by czytać artykuły i je komentować

      Wszystkie komentarze

      sortuj:
      od najnowszego od najstarszego od najpopularniejszego od najmniej popularnego
      foto nr 15: co to za baraki obok mostu dębnickiego po lewej róg Aleje/Kościuszki obecnie vis a vis Jubilata ?
      już oceniałe(a)ś
      1
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Pokaż odpowiedzi (1)
      @ohmylord Są to dawne koszary artylerii konnej. Kęs historii militarnej: gdy w połowie XIX wieku Austriacy powołali do życia Twierdzę Kraków, przez pierwszych kilkadziesiąt lat jej głównym rdzeniem obrony był wał forteczny biegnący śladem obecnych Alej Trzech Wieszczów (później poprowadzono po nim linię kolejową; Most Dębnicki był pierwotnie kolejowy) z kilkoma fortami poligonalnymi i bastionami. Na Połwsiu mieścił się tzw. Bastion I "Zwierzyniec", którego obrys wyznaczają w przybliżeniu dzisiejsze ulice Dunin-Wąsowicza, Syrokomli i Morawskiego. Pomiędzy nim a obecnymi ul. Kościuszki i Włóczków w latach 80. wybudowano baraki dla 1 dywizjonu artylerii konnej należącego do 7 Dywizji Kawalerii; tutaj możesz zobaczyć ich zachowane zdjęcie od strony ulicy (str. 8): t inyurl.com/jgecl8y (spację po pierwszej literze usuń; inaczej mi filtr nie puszcza) W 1909 wał i bastion rozebrano, ale zabudowania wojskowe pozostały. Po odzyskaniu niepodległości (czyli mniej więcej wtedy gdy zrobione zostało komentowane tu zdjęcie) koszary zostały przejęte przez WP, otrzymały imię generała Józefa Dwernickiego i nadal służyły artylerii konnej, teraz już polskiej (5 dywizjon). Kraków się rozbudowywał, koszary były ciasne i w złym stanie, więc artyleria wyprowadziła się zeń na Zakrzówek zasadniczo na początku lat 30., a baraki przeznaczono początkowo na rożne cele logistyczne, a następnie stopniowo rozbierano pod zabudowę mieszkaniową. Jednak ostatnie z nich (tam gdzie obecnie stoi hotel Ibis), w których mieściły się rożne wojskowe biura, dotrwały jeszcze do późnego Gomułki. Pozdrawiam
      już oceniałe(a)ś
      1
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Z tą Rudawą to były przeprawy! Ciągle jej koryto zmieniali krakowianie. Czyli że jak to z nią było - przed 1911 r. płynęła wzdłuż Błoń, tam, gdzie biegnie al. Focha, zakręcała za budynkiem Sokoła, żeby potem płynąć wzdłuż ulicy Retoryka i wpadała do Wisły tam, gdzie teraz stoi hotel Sheraton?
      już oceniałe(a)ś
      1
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Pokaż odpowiedzi (2)
      @apollo1966 Mniej więcej tak; śladem po tym jest m.in. nazwa ulicy Wenecja; wpadała tam do głównego nurtu Rudawy jej średniowieczna sztuczna odnoga, czyli Młynówka Królewska :-) Rudawę do obecnego koryta skierowano w latach 1909-1912. Pzdr
      już oceniałe(a)ś
      1
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @kapitan.kirk Thx!
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      kapitan.kirk: masz wiedzę; pomogłeś mi w identyfikacji budynków w okolicy ul. Oboźnej i mam kolejne pytanie: gdzie dokładnie na Oboźnej przed wojną była fabryka Miraculum?
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Pokaż odpowiedzi (2)
      @ohmylord Czołem - fabryka mieściła się od 1929 przy ul. Oboźnej 14. Jest to ta sama hala która stoi na tej działce do dziś, w 1953 przejęta przez Instytut Obróbki Skrawaniem. Przed wojną numer do fabryki doktora Lustra był 107-84; zadzwoń, może ktoś odbierze i potwierdzi ;-) Pozdrawiam
      już oceniałe(a)ś
      1
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @ohmylord Nie wiem co się stało z odpowiedzią, która tu wkleiłem kilkadziesiąt minut temu??? No to powtarzam: fabryka od 1929 mieściła się przy ul. Oboźnej 14, w istniejącej do dzisiaj hali, która w 1953 została przejęta przez późniejszy Instytut Obróbki Skrawaniem, a teraz chyba stoi pusta (dawno w tamtej okolicy nie byłem...). Przedwojenny numer telefonu do fabryki doktora Lustra był 107-84; zadzwoń, to może ktoś odbierze i potwierdzi ;-) Pozdrawiam
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Brakuje podpisu pod ostatnim zdjęciem nr 16 - a szkoda, bo to bardzo ciekawy obiekt, który w dodatku znajdował się blisko mojego obecnego krakowskiego legowiska ;-) Zdjęcie przedstawia most nad Prądnikiem/Białuchą na obecnej Al. 29 Listopada; w tle istniejący do dziś budynek pod nrem 70. Kamienny most w stylu klasycystycznym wybudowano pod koniec XVIII wieku (bodajże w latach 80.; niestety tzw. Plan Kołłątajowski z 1785 nie sięga tak daleko od miasta) na ówczesnym trakcie z Krakowa w stronę Kielc i Warszawy. Służył dzielnie przez wiele pokoleń, jednak nie przeżył PRLu - w latach 50., w związku ze spodziewanym wzrostem ruchu samochodowego i budową skrzyżowania z szosą łączącą Nową Hutę z Katowicami (obecny ciąg ulic Opolskiej i Lublańskiej), rozebrano go i zastąpiono dość banalnym mostem/przepustem bez stylu; on również został kompletnie przebudowany i poszerzony w ramach modernizacji węzła kilkanaście lat temu. Pewnie rozbiórka starego mostu była nieunikniona (w końcu trudno byłoby przenieść Aleje gdzie indziej...), ale jednak szkoda, bo ładny był i do tego dość unikalny; niewiele zachowało się w Polsce konstrukcji z tego okresu, który wszak nie obfitował w większe inwestycje publiczne... Pozdrawiam
      już oceniałe(a)ś
      0
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Pokaż odpowiedzi (4)
      @kapitan.kirk Dziękuję za jak zwykle cenne informacje. A co do ostatniego zdjęcia - jest ono zapowiedzią dzisiejszego spotkania w Archiwum Narodowym w Krakowie, na którym będzie prezentowane i omawiane. Wszyscy zainteresowani przeszłością Krakowa są oczywiście zaproszeni :-) Dorota Gut
      już oceniałe(a)ś
      1
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @redakcja_krakow Niestety mam 300 kilometrów ;-) Pozdrawiam
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @kapitan.kirk 300... jeżeli z Warszawy, to tylko nieco ponad 2h pendolino ;)
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @bromborek83 Wróciłem z Krakowa kilka dni temu i nie chcę go zbytnio rozpieszczać moją częstą obecnością; zresztą w końcu ktoś tę Warszawę też musi cywilizować ;-P Pzdr
      już oceniałe(a)ś
      1
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz

      Tematy ważne dla Krakowa

      Inwestycje, komunikacja
      Miejsca
      Nauka, szkoły, uczelnie
      Polityka

      Warto przeczytać

      Magazyn Kuchnia
      Magazyny
      Licytacje, przetargi
      wyborcza.pl
      Serwisy partnerskie

      Copyright © Wyborcza sp. z o.o.

      Właściciel niniejszego serwisu nie wyraża zgody na zwielokrotnianie ani inne korzystanie z utworów rozpowszechnionych w tym serwisie, w celu eksploracji tekstów i danych. Więcej informacji w zastrzeżeniu dot. eksploracji tekstów i danych.