Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi Sprawdź ofertę
    Szukaj
    Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
    wyborcza.pl Kraków

    W wiejskiej chacie i przy szpitalnym łóżku. Jak się spisywaliśmy w 1931 roku [ZDJĘCIA]

    Wiadomości z Krakowa
    Dorota Gut
    Bronowice dawny Kraków spis ludności
    Na wsiach i w miastach, w prezydenckim pałacu, w szpitalach i wśród bezdomnych - wszędzie tam przeprowadzano Powszechny Spis Ludności, wyznaczony na 9 grudnia 1931 roku.
    Powszechny Spis Ludności w 1931 roku
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    1 z 14

    W oczekiwaniu na komisarza

    Wieś Bronowice. Rodzina oczekująca na przybycie komisarza spisowego. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe.

    Jan Chełmiński na łamach pisma Światowid (z 19 grudnia 1931) tak opisywał dylematy pojawiające się podczas spisu: 

    Najmniej - wbrew pozorom - zakłopotanego 'kręcenia nosem' na pytania arkusza spisowego było... na wsi. Wprawdzie gdzieniegdzie niezbyt podobało się wieśniakom 'wścibstwo' spisowego komisarza do... ilości gruntu. 'Bo może tak... wezmą coś za podatki?'
    - Wolę, prosę tez pana, choćby... odsiedzieć!.. - próbował ten i ów wykręcić się od odpowiedzi w tej drażliwej zawsze dla chłopa materji, drapiąc się przemyślnie za uchem.
    Gdzieniegdzie znów zapomniany już trochę rankor chłopski budziło zapytanie przy opisie mieszkania co do tych.. no! wiecie!... tzw. 'sławojek', co je to musiano z nakazu starosty za czasów gen, Sławoja-Składkowskiego pobudować... za stodołą.
    - A dyć postawiłem, wicie, gdy już naznacyli 'śtraf'. Stoi - zamknięta na kłódkę... Casami, w lecie, baba trzyma tam masło, bo tam ano... cień...
    Ale prawdziwe zakłopotanie powstawało dopiero w.. miastach. - Bo, proszę też pani! Także coś... Pod karą za fałszywe zeznanie każą... pamiętać lata... nie, tego... datę urodzenia... Słyszane to rzeczy, aby grzeczny kawaler pytał damy o... lata?! Naprawdę, pani radczyni, niema dziś galanterji...
    - Czytała pani?... To pouczenie o osobach, które trzeba podać według stanu w nocy z 8 na 9 grudnia, no, te... czasowo, czy przypadkowo - nocujące w mieszkaniu...
    - Albo to wyszczególnienie, kogo w nocy nie było w domu, kiedy wrócił...

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    2 z 14

    Spis w Bronowicach

    Kobiety z podkrakowskich Bronowic Wielkich wypełniają arkusze spisowe. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    3 z 14

    Spis w szpitalu

    Chory ze szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie z pomocą komisarza spisowego wypełnia arkusz. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    4 z 14

    Wśród chorych

    Warszawa. Komisarze spisowi pomagają w wypełnianiu formularzy chorym ze szpitala Dzieciątka Jezus. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    5 z 14

    Bezdomna

    Bezdomna kobieta mieszkająca na klatce schodowej wypełnia arkusz z pomocą komisarza. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    6 z 14

    W rodzinie komisarza

    Kierownik referatu prasowego powszechnego spisu ludności, red. Marusz, w otoczeniu swojej rodziny. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    7 z 14

    Odprawa przed spisem

    Warszawa. Odprawa komisarzy spisowych przed wyruszeniem na miasto u generalnego komisarza spisowego Rajmunda Buławskiego (siedzi przy piecu). Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    8 z 14

    Prezydent Mościcki wypełnia

    Prezydent RP Ignacy Mościcki podczas wypełniania arkusza spisowego. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    9 z 14

    Meldunek do komisarza

    Generalny komisarz spisowy Rajmund Buławski podczas przyjmowania telefonicznych meldunków o przebiegu spisu powszechnego. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    10 z 14

    Aleksandra Piłsudska

    Aleksandra Piłsudska podczas wypełniania arkusza spisowego. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    11 z 14

    Obliczanie wyników

    Urzędnicy podczas obliczania wyników spisu ludności. Styczeń 1932. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    12 z 14

    Komisarz i urzędnicy

    Główny komisarz spisowy Rajmund Buławski (siedzi w środku) w otoczeniu urzędników przeglądających arkusze spisowe. Styczeń 1932. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    13 z 14

    Odpoczynek na arkuszu

    Dziewczynka leżąca na arkuszu spisowym. Grudzień 1931. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Powszechny Spis Ludności 1931
    Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe
    14 z 14

    Medal dla komisarza

    Konkurs na projekt medalu dla komisarzy II Powszechnego Spisu Ludności. Projekt autorstwa artysty grafika Edmunda Bartłomiejczyka, który otrzymał II nagrodę. Fot. Narodowe Archiwum Cyfrowe

    Bronowice dawny Kraków spis ludności
    Czytaj teraz
    Więcej

      Popularne

      Komentarze
      Zaloguj się
      Chcesz dołączyć do dyskusji? Kup prenumeratę, by czytać artykuły i je komentować

      Wszystkie komentarze

      sortuj:
      od najnowszego od najstarszego od najpopularniejszego od najmniej popularnego
      Dogu, czy napiszesz coś o pytaniach spisowych?
      już oceniałe(a)ś
      1
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz

      Tematy ważne dla Krakowa

      Tematy
      Miejsca

      Warto przeczytać

      Magazyn Kuchnia
      Magazyny
      Licytacje, przetargi
      wyborcza.pl
      Serwisy partnerskie

      Copyright © Wyborcza sp. z o.o.

      Właściciel niniejszego serwisu internetowego korzystając z uprawnienia, przyznanego przez art. 4 ust. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE (Dz. U. UE. L. z 2019 r. Nr 130, str. 92) nie wyraża zgody na zwielokrotnianie, wykorzystywanie lub przechowywanie jakichkolwiek treści w postaci tekstów i danych oraz programów komputerowych i baz danych dostępnych w serwisie internetowym, w celu ich eksploracji polegającej na analizie, również przy zastosowaniu zautomatyzowanych technik, dążącej do wygenerowania informacji obejmujących w szczególności wzorce, tendencje i korelacje. Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy eksploracji treści dokonywanej w celu umieszczania stron internetowych w ramach wyników wyszukiwania, jak też nie ma na celu i nie może być interpretowane jako wyłączenie lub ograniczenie uprawnień konsumentów do korzystania z treści w ramach udzielonego zezwolenia lub dozwolonego użytku. Uzyskaj więcej informacji w Zastrzeżeniu dot. eksploracji tekstów i danych