Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi Sprawdź ofertę
    Szukaj
    Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
    wyborcza.pl Kraków

    Ulice, place i dachy Krakowa [ZDJĘCIA ARCHIWALNE]

    Wiadomości z Krakowa
    Dorota Gut
    dawny kraków
    Spacer po dawnym Krakowie - zobacz miejskie rogatki (punkty poboru opłat przy wjeździe do miasta), place i ulice, widoki z góry i z oddali. Zdjęcia pochodzą ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie (www.ank.gov.pl).
    Rogatka
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    1 z 14

    Rogatka Zwierzyniecka

    Dzisiejsza ul. Zwierzyniecka - 1909 r. Po prawej stronie fragment dawnej rogatki, po lewej - dworek  Pod Pawiem (który nazwę zawdzięczał płaskorzeźbie z wizerunkiem pawia). W dali, na końcu ulicy, widnieje Wieża Ratuszowa.

    Tłum na ulicy (w tym ubrani w krakowskie stroje włościanie) to uczestnicy obchodów, związanych z 25. rocznicą śmierci Władysława Ludwika Anczyca. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-IV-422

    Rogatka Rakowicka
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    2 z 14

    Rogatka Rakowicka

    Rogatka Rakowicka, usytuowana w okolicy obecnej ul. Lubomirskiego. Widać istniejący do dziś mur przy Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie oraz kopułę dawnego zakładu dla chłopców (obecnie siedziby UEK). Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-560

    Dachy Krakowa
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    3 z 14

    Nad dachami Krakowa

    Widok od strony Bazyliki Mariackiej m.in. na gmach Teatru im. Słowackiego i kościoła Św. Krzyża. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-IV-434

    Widok na Kraków
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    4 z 14

    Widok ze Skałek

    Widok na Kraków - wbrew zamieszczonemu na fotografii opisowi nie z Kopca Kościuszki, lecz ze Skałek Twardowskiego. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-729

    Dworzec kolejowy
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    5 z 14

    Okolice dworca kolejowego

    Ulica Lubicz, plac przed budynkiem dworca kolejowego Kraków Główny. Pałac Wołodkowiczów (obecnie poczta), 1927. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-410

    Ul. Św. Filipa
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    6 z 14

    Pałac Włodka

    Pałac Zdzisława Włodka przy ul. Św. Filipa (według projektu Jana Sas-Zubrzyckiego), 1899 r. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-626

    Rynek Podgórski
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    7 z 14

    Podgórze

    Rynek Podgórski, z budynkiem Magistratu - Podgórskiego Ratusza. Archiwum Narodowe w Krakowie, C-IV-72

    Wisła i Wawel
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    8 z 14

    U stóp Wawelu

    Wisła pod Wawelem. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-1304

    Ulica Józefińska
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    9 z 14

    Józefińska

    Ulica Józefińska 4 w Podgórzu - Kamienica Pod Lwem, 1908. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-IV-533

    Plac Szczepański
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    10 z 14

    Plac Szczepański

    Kramy na Placu Szczepańskim w Krakowie, 1891. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-III-803

    Dębniki
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    11 z 14

    Na Dębnikach

    Rynek Dębnicki, rok 1914. Archiwum Narodowe w Krakowie, A-II-366

    Handel w Krakowie
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    12 z 14

    Na Rynku Głównym

    Rynek Główny w 1911 r. Linia A-B i ulica Szczepańska. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-II-512.

    Rynek Podgórski
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    13 z 14

    Rynek Podgórski

    Rynek Główny w Podgórzu (obecnie Podgórski) z pierwszą świątynią parafialną pod wezwaniem Św. Józefa, autorstwa Franciszka Brotschneidera. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór fotograficzny, sygn. A-V-1380.

    Dzwonnice kościołów - Wszystkich Świętych i Dominikanów
    Archiwum Narodowe w Krakowie
    14 z 14

    Pl. Wszystkich Świętych

    Wyburzanie kościoła p.w. Wszystkich Świętych (stojącego na obecnym placu Wszystkich Świętych). W głębi bazylika OO. Dominikanów. Litografia Barthelemy Lauvergne, 1840 r. Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór ikonograficzny, sygn. B-III-33.

    dawny kraków
    Więcej

      Popularne

      Komentarze
      Zaloguj się
      Chcesz dołączyć do dyskusji? Kup prenumeratę, by czytać artykuły i je komentować

      Wszystkie komentarze

      sortuj:
      od najnowszego od najstarszego od najpopularniejszego od najmniej popularnego
      Dziewczynka z grzecznym krakowskim przedziałkiem przez środek głowy, sfotografowana w 1891 na Placu Szczepańskim, przy odrobinie szczęścia mogłaby być moją prababcią. A na razie ufnie patrzy w obiektyw, w myślach zajęta swoimi jedenastoletnimi sprawami, które nie są ani trochę mniej ważne od naszych dzisiejszych. Chłopak z lewej patrzy z wesołą odwagą; taki obiektyw to nic czego by w swoim trzynastoletnim życiu nie widział. Ważne jest, że jak babcia sprzeda to co jest na pierwszym planie zdjęcia, on dostanie największą porcję kasy jaka można sobie wyobrazić - pewnie dwa grajcary - i z kumplami zaszaleją przy torebce z ćwierćfuntem kukułek. Bogom dzięki że istnieje fotografia i łapie duchy; dzięki temu za sto lat może i ktoś z nas się zaśmieje - a może to właśnie jest ta nieśmiertelność...? :-) Pozdrawiam
      już oceniałe(a)ś
      11
      3
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Ech, chcialoby sie moc podrozowac w czasie :)
      już oceniałe(a)ś
      3
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      A gdyby tak przy każdym zdjęciu był rok jego wykonania? Ach, rozmarzyłem się. :)
      już oceniałe(a)ś
      2
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Pokaż odpowiedzi (6)
      @bezsens W przypadku niektórych jest, w przypadku pozostałych można się niekiedy pobawić w szacunki :-) Zdjęcie 4 - Zakład Lubomirskiego widoczny w tle (i wyglądający na gotowy) oddano do użytku w listopadzie 1893. Pomimo iż w latach 1887-1888 wał twierdzy w tym rejonie przesunięto na północ (z południowej na północną stronę ówczesnego Cmentarza Rakowickiego), rogatka nadal działał w starym miejscu widocznym na zdjęciu. Ostatni plan Krakowa na którym zaznaczony jest jej budynek pochodzi z 1900; na planie z 1904 już jej nie ma (acz jest to tylko poszlaka, bo nie na wszystkich planach zaznaczano ja również wcześniej). Nową rogatkę, przy obecnej pętli tramwajowej, oddano do użytku dopiero w 1911, po likwidacji wewnętrznego wału twierdzy, ale mogła tam już wcześniej działać po prostu w bramie fortecznej. Widoczny fragment kamienicy przy ul. Rakowickiej 25 nic nam nie pomoże, bo wzniesiono ją dużo wcześniej (1880-1881). Tak więc pozostaje konstatacja, że zdjęcie wykonano w okresie 1893-1911, a najprawdopodobniej 1893-1904. CDN
      już oceniałe(a)ś
      2
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @bezsens Przepraszam, to poprzednie to było oczywiście Zdjęcie 2, tylko mi się klawisz omsknął. Zdjęcie 3 - Tu widełki nieco węższe :-) Widzimy już gotowy Teatr Miejski (obecnie Słowackiego), a w tle majaczy kopuła wspomnianego wcześniej zakładu Lubomirskiego, mamy zatem rok co najmniej 1893. z kolei nie widzimy gmachu Starostwa przy Basztowej (obecne "województwo"), który został wybudowany w latach 1898-1900. Nie widać co prawda (bo zasłonięte) czy i na jakim etapie jest jego budowa, ale w każdym razie można szacować zdjęcie dość dokładnie na lata 1893-1899. Pewnie można by coś wywnioskować jeszcze po szczegółowej lustracji poszczególnych kamienic, ale to już byłoby zbyt mrówcze i mi się nie chce ;-) CDN
      już oceniałe(a)ś
      2
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @bezsens Zdjęcie 4 - Tu muszę przyznać, że jestem ciut w kropce, bo na temat zabudowy peryferii Dębnik sprzed włączenia ich do Krakowa w ogóle źródeł jest mało, a majaczący z daleka Kraków jest mało wyraźny... Wysoki budynek z trójkątną elewacją i spadzistym dachem (ledwie) widoczny na tle przerwy miedzy sylwetami kościołów Mariackiego i Dominikanów to jest najprawdopodobniej kaflarnia Żychowicza i Niedźwiedzkiego (obecnie przychodnia przy ul. Barskiej 12), wybudowana w drugiej połowie lat 70. XIX wieku. Dębnickie pola przecina niski wał forteczny Sektora II twierdzy, jednak miejsce w którym powinien znajdować się fort obrony bliskiej St. IV, wybudowany w latach 1892-1893, pozasłaniane jest sporymi murowanymi domami - co wskazywało by na ostatnie lata przed I wojną światową, kiedy to rozpoczęła się już rozbiórka tych fragmentów startych fortyfikacji (od 1909). Ale tak prawdę mówiąc, to wszystko patykiem na kałuży pisane :-/ CDN
      już oceniałe(a)ś
      2
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @bezsens Zdjęcie 7 - Rynek Podgórski niestety za mało się zmienia przez ostatnie 100 lat, żeby dokładniej datować. Widoczny obok budynku Magistratu autobusik to prawdopodobnie wóz miejskiej linii 2, która miała tam pętlę od 1927 (kursowała do Kobierzyna) i to w zasadzie wszystko co umiem powiedzieć; trzeba by się zwrócić do sympatycznych fanatyków ze strony podgorze.pl ;-) Zdjęcie 8 - Rusztowania na Wieży Zygmuntowskiej pozwalają dość dokładnie zadatować zdjęcie na okres jej generalnego remontu, tj. na lata 1895-1899. Dodatkowo potwierdza to widok kamienicy przy Podzamczu 26 (zbud. 1889) i brak kamienicy przy Powiślu 12 (zbud. 1908), a także widoczne stare, częściowo skanalizowane ujście Rudawy, zasypane w latach 1910-1912. CDN
      już oceniałe(a)ś
      2
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @bezsens Zdjęcie 13 - No to wracamy na feralny Rynek Podgórski, ale tym razem jesteśmy w lepszej sytuacji ;-) Na zdjęciu widzimy jeszcze stary kościół Św. Józefa zburzony w 1905, ale zarazem już i kamienicę na rogu Rynku i ul. Zamoyskiego, wybudowaną w 1894 wg projektu Zygmunta Luksa; niestety wschodnia pierzeja Rynku nic nam nie daje, jako zabudowana jeszcze w I połowie XIX wieku. Wzgórze Lasoty jeszcze prawie łyse, ale widać już samotną, przepiękną i zachowaną w doskonałym stanie do dziś willę "Mira" wybudowaną przez Józefa Kryłowskiego dla znanego aptekarza Dionizego Matuli w 1896. No to w rezultacie mamy ustalony przełom wieku, a konkretnie lata 1896-1905. Mam nadzieję, że się przydałem ;-) Pozdrawiam
      już oceniałe(a)ś
      2
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @kapitan.kirk Aye Captain! Wielkie dzięki! Miło poczytać kogoś kto ma taką wiedzę. Pozdrawiam!
      już oceniałe(a)ś
      3
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Mam wrażenie, że na jednym ze zdjęć na Rynku mamy znacznie więcej drzew niż obecnie, albo są one dorodniejszej :) Szkoda, że dzisiaj jakoś nie chcemy do tego wrócić... ===================================================== facebook.com/BudujeSie - Co nowego buduje się w Krakowie => Polub! Podyskutuj!
      już oceniałe(a)ś
      3
      1
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Tych XIX-wiecznych burzymurków historia potępia!
      już oceniałe(a)ś
      1
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      na cotca 4 to widok na kraków od strony Igołomii,bo na pierwszym planie tunele foliowe
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      kto wie jaka to droga? Obecna Twardowskiego przy "pętli"?
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Pokaż odpowiedzi (1)
      @ohmylord Prawdopodobnie tak. Pzdr
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz

      Tematy ważne dla Krakowa

      Tematy
      Miejsca

      Warto przeczytać

      Magazyn Kuchnia
      Magazyny
      Licytacje, przetargi
      wyborcza.pl
      Serwisy partnerskie

      Copyright © Wyborcza sp. z o.o.

      Właściciel niniejszego serwisu internetowego korzystając z uprawnienia, przyznanego przez art. 4 ust. 3 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE (Dz. U. UE. L. z 2019 r. Nr 130, str. 92) nie wyraża zgody na zwielokrotnianie, wykorzystywanie lub przechowywanie jakichkolwiek treści w postaci tekstów i danych oraz programów komputerowych i baz danych dostępnych w serwisie internetowym, w celu ich eksploracji polegającej na analizie, również przy zastosowaniu zautomatyzowanych technik, dążącej do wygenerowania informacji obejmujących w szczególności wzorce, tendencje i korelacje. Powyższe zastrzeżenie nie dotyczy eksploracji treści dokonywanej w celu umieszczania stron internetowych w ramach wyników wyszukiwania, jak też nie ma na celu i nie może być interpretowane jako wyłączenie lub ograniczenie uprawnień konsumentów do korzystania z treści w ramach udzielonego zezwolenia lub dozwolonego użytku. Uzyskaj więcej informacji w Zastrzeżeniu dot. eksploracji tekstów i danych