smog
Małopolskę przykryła smogowa pierzynka. W Krakowie jeszcze da się oddychać, choć jest ciężko. Ale w zachodniej części regionu normy przekroczone są niemal o 400 proc.
Wiadomości z Krakowa
Mimo słonecznej pogody Kraków w poniedziałkowy poranek nie rozpieszcza jakością powietrza. Źle oddycha się także w Zabierzowie oraz Oświęcimiu, największe zanieczyszczenia notują jednak stacje w okolicach Kalwarii Zebrzydowskiej.
Podhale
Braki na składach, horrendalne ceny za tonę węgla i długie kolejki chętnych to nie koniec zmartwień górali ogrzewających domy kotłami węglowymi. Jeśli zimą zabraknie surowca, wówczas staną przed wyborem: przejść na inne źródła ogrzewania albo wrzucać do pieca to, co znajdą pod ręką - nie wykluczając śmieci.
587 pieców zlikwidowano w gminach Metropolii Krakowskiej w pierwszej połowie 2021 r. To zaledwie 2 proc. wszystkich kotłów przeznaczonych do usunięcia.
We wtorek w Krakowie możemy odetchnąć spokojnie - czujniki smogowe nie zarejestrowały, by dopuszczalne stężenia pyłów PM10 zostały przekroczone. Gorzej jest jednak poza Krakowem - Urząd Marszałkowski ogłosił ostrzeżenie pierwszego stopnia dla 10 powiatów w regionie.
Temperatury spadły, sezon grzewczy ruszył, pyły w powietrzu zaczęły drażnić gardło... ale nie mieszkańców Krakowa. - Lepsze powietrze w mieście to nie tylko zasługa pogody, ale likwidacji pieców - mówią eksperci. W Krakowie z 30 tys. kotłów zostało do likwidacji niespełna 600.
Wraz z jesiennymi chłodami do Krakowa powracają problemy ze smogiem. W poniedziałek w części miasta przekroczone były dopuszczalne poziomy zanieczyszczenia powietrza szkodliwymi pyłami.
Choć w Małopolsce od stycznia 2023 r. zacznie obowiązywać zakaz użytkowania tzw. kopciuchów, to gminy nie rwą się do ich likwidacji. Wśród 50 najaktywniejszych gmin pozbywających się pieców na węgiel nie ma żadnej małopolskiej - wynika z raportu Polskiego Alarmu Smogowego.
Smog utrzymuje się do wysokości 100 metrów, a wiatr halny zamiast przewietrzać pyły, kumuluje zanieczyszczenia nad Krakowem i pogarsza jakość powietrza - wynika z badań prowadzonych przez naukowców AGH na balonie widokowym.
Nowy Targ, Rabka-Zdrój, Czarny Dunajec, Skawina, Niepołomice, Krzeszowice i Oświęcim - to kolejne po Krakowie gminy, w których zacznie obowiązywać zakaz stosowania pieców węglowych. Radni sejmiku przyjęli w poniedziałek uchwały antysmogowe dla małopolskich gmin
Milion złotych przeznaczy Brzesko na wymianę "kopciuchów". Na podpisanie umów czekają kolejne małopolskie gminy. Program "Stop Smog" działa na nowych zasadach.
kopciuchy
Na rynku w Skawinie stanął kopciuch - stary, zużyty, nieekologiczny piec węglowy. Władze miasta liczą, że będzie on przypominał mieszkańcom o obowiązku jego wymiany do końca przyszłego roku.
energetyka
Masz tak mało pieniędzy, że palisz w piecu czym popadnie? Według przyjmowanych kryteriów twoje gospodarstwo domowe nie zalicza się do ubogich energetycznie - alarmują naukowcy UEK. Jak to możliwe?
ekologia
Zakopiańska drogówka prowadziła działania kontrolno-prewencyjne o nazwie "smog". Samochody, które nadmiernie dymiły z układu wydechowego, były zatrzymywane.
uchwała antysmogowa
Wymiana kotłów idzie w dramatycznym tempie - alarmuje Polski Alarm Smogowy. Do wejścia w życie uchwały antysmogowej zostało 500 dni. Tymczasem w 2020 r. zlikwidowano o 5 tys. kopciuchów mniej niż w 2019 r. W 17 gminach Małopolski nie usunięto żadnego pieca.
Opinie i uwagi mieszkańcy obu miejscowości będą mogli wysyłać do 13 sierpnia. Tym samym liczba miejscowości chcących zakazać palenia węglem u siebie od przyszłego roku wzrosła do siedmiu.
zanieczyszczenie powietrza
Ministerstwo Klimatu wycofało się z wprowadzenia zmian w ustawie, które miały pomóc z walką ze smogiem komunikacyjnym w polskich miastach. - Podjęcie takiej decyzji w obliczu wiszącej nad nami pandemii jest skrajnie nieodpowiedzialne - komentuje Polski Alarm Smogowy.
Mieszkańcy Oświęcimia, Nowego Targu, Skawiny, Krzeszowic oraz Niepołomic brali udział w konsultacjach społecznych w sprawie przyjęcia lokalnych uchwał antysmogowych. W kolejce są jeszcze Rabka-Zdrój, Czarny Dunajec, Myślenice, Zabierzów i Tarnów.
Podczas nadzwyczajnej sesji radni podjęli uchwałę, która daje władzom Czarnego Dunajca zielone światło do wprowadzenia lokalnej uchwały antysmogowej. Tym samym Czarny Dunajec dołączył do grupy roboczej małopolskich samorządów pracujących nad treścią lokalnej uchwały antysmogowej, której pomysłodawcą jest Urząd Marszałkowski.
Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków
Albo zgłoszenie, czym ogrzewamy domy, albo surowe kary. 1 lipca wchodzi w życie Centralna Ewidencja Emisyjności Budynków. Kolejne narzędzie, które ma pomóc w walce ze smogiem.
Śląskie gminy Bieruń, Radlin i Lubomia to najaktywniejsze gminy w programie "Czyste Powietrze". Spośród małopolskich gmin z wymianą kotłów węglowych najlepiej radzi sobie Igołomia-Wawrzeńczyce - jest na 11. miejscu. Ranking przygotował Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska wraz z Polskim Alarmem Smogowym
walka ze smogiem
Ekodoradcy w każdej gminie, straże gminne i międzygminne, kontrole palenisk - nawet 170 mln zł chce przeznaczyć zarząd województwa na walkę ze smogiem w Małopolsce. Trwają właśnie negocjacje z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej.
Plan dla Krakowa jest taki: redukcja emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 30 proc. do roku 2030 (w stosunku do 2018), o co najmniej 80 proc. do 2040 oraz osiągnięcie neutralności klimatycznej nie później niż do 2050 roku.
W Nowym Sączu zlikwidowano w 2019 roku ledwie 34 kopciuchy. Teraz okazałbo się, że to najbardziej zanieczyszczone wśród 323 europejskich miast analizowanych przez Europejską Agencję Środowiska. Ale eksperci przypominają, że są miasta jeszcze gorsze: Brzeszcze, Nowy Targ... tyle że nie mierzy się tam poziomów pyłu PM2,5.
Mieszkańcom gmin przyległych do Krakowa zostały tylko 572 dni na likwidację 23 tys. tzw. kopciuchów. Ale w zeszłym roku udało się wyłączyć z eksploatacji zaledwie 2412. W takim tempie wdrożenie uchwały antysmogowej zajmie 10 lat - alarmuje Polski Alarm Smogowy.
14 gmin obwarzanka krakowskiego, władze Krakowa i Polski Alarm Smogowy podpisały "Deklarację 600" - tyle dni zostało do wejścia w życie małopolskiej uchwały antysmogowej. Do końca 2022 r. musi zniknąć 23 tys. kopciuchów w województwie.
Skawina
Skawina mówi "tak" wprowadzeniu całkowitego zakazu palenia węglem od 2030 roku. Radni zagłosowali za wprowadzeniem lokalnej uchwały smogowej. Trafi ona teraz do Sejmiku Województwa Małopolskiego.
Będzie latał nad miastem i sprawdzał, czym mieszkańcy palą w piecach i czy z kominów nie wydobywają się niedozwolone substancje - dron pomoże władzom Skawiny walczyć z zanieczyszczeniem powietrza.
Co instalują Polacy w miejsce likwidowanych pieców? Jaki rodzaj ogrzewania jest najbardziej popularny? Ile złożono wniosków w województwach? Ile wypłacono pieniędzy? Polski Alarm Smogowy opracował narzędzie, które pozwala śledzić postępy programu "Czyste powietrze".
Słaby sezon turystyczny, zamknięte stoki narciarskie, nieczynne hotele i restauracje - pandemia dała się góralom we znaki. Ale jest jeden plus: mieszkańcy Zakopanego nie pamiętają, kiedy oddychali tak dobrym powietrzem jak tej zimy.
Supermiasta i superregiony 2040
Zielony Kraków z wielkimi parkami, premetrem i drogami rowerowymi. Małopolska bez smogu, z gęstą siecią połączeń kolejowych. I tolerancyjna! Takiego miasta i regionu chcemy w 2040 roku.
Po Zabierzowie kolejne gminy chcą wprowadzić zakaz palenia węglem na swoim obszarze. W czwartek radni Niepołomic przyjęli rezolucję w tej sprawie, a władze Skawiny pracują nad uchwałą antysmogową. Pierwsze czytanie 28 kwietnia.
supermiasta
Wśród wyzwań dla Krakowa najpopularniejsze w plebiscycie Supermiasta i Superregiony 2040 są na razie: "Zielony Kraków" i "Nowoczesne (pre)metro", natomiast wśród zadań dla Małopolski "Walka ze smogiem". Kto jeszcze nie zagłosował, nadal ma szanse!
Spaliny z aut trują Kraków, a Komisja Europejska za samochodowy smog grozi nam pozwem. Rozwiązaniem są samochody bezemisyjne, którym ponad połowa mieszkańców mówi "tak" - wynika z raportu organizacji Transport & Environment.
Najważniejsze jest metro! Wcale nie, największa szansa to zagospodarowanie Wesołej! Najistotniejszy jest problem smogu i trującej zakopianki. Jakie wyzwania dla Krakowa i Małopolski proponują czytelnicy?
Czy walka o czyste powietrze to najważniejsze wyzwanie dla Małopolski na najbliższe dekady? A może jest coś pilniejszego?
Od rana w Krakowie obowiązuje I stopień zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza. Analiza czujników WIOŚ pokazuje, że miejscami mamy do czynienia z aż dwukrotnym przekroczeniem dopuszczalnych norm stężenia pyłów PM10.
Najgorszym powietrzem oddychają w piątek mieszkańcy Małopolski zachodniej. W Oświęcimiu normy zanieczyszczeń pyłami PM10 są przekroczone ponadtrzykrotnie. Niewiele lepiej jest w Krakowie.
Czujniki jakościa powietrza krakowskiego Airly są już w 600 miastach na całym świecie, a z ich interaktywnej mapy zanieczyszczeń korzysta 2 mln użytkowników. Teraz firma pozyskała 3,3 mln dolarów na dalszy rozwój.
Poziomy zanieczyszczeń przekraczają dopuszczalne normy w Małopolsce. Kraków jest w czołówce najbardziej zanieczyszczonych dużych miast świata. Ale jeszcze gorsze powietrze jest dziś w okolicy Oświęcimia i Kalwarii Zebrzydowskiej.
Copyright © Agora SA
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
