Największy, spektakularnie położony fort Twierdzy Kraków - "Rajsko" ma być oddany w dzierżawę. Nowy najemca będzie mógł tu prowadzić taką działalność, "jaką sobie tylko wymarzy". Ale najpierw musi wyremontować obiekt, a to może słono kosztować.
Krakowski Fort Borek można już zwiedzać. - To nie będzie obiekt, który stoi, a obiekt, który żyje - mówił w sobotę podczas uroczystego otwarcia prezydent Jacek Majchrowski.
Dobiegające końca prace przy południowym pierścieniu Twierdzy Kraków to zapowiedź nowej turystycznej propozycji w mieście. Krakowianie na finał tych remontów czekali kilkanaście lat. Rozmowa z Katarzyną Zapał, dyrektorką Zarządu Budynków Komunalnych w Krakowie.
Ma być jak Muzeum Powstania Warszawskiego czy to, które znamy z podziemi Rynku Głównego - Kraków podpisał porozumienie w sprawie organizacji Muzeum Ruchu Harcerskiego.
- To będzie kolejna atrakcja Krakowa - rangi naszego podziemnego Rynku czy stołecznego Muzeum Powstania Warszawskiego - zapowiadają władze miasta. W forcie Łapianka w tym roku zostanie otwarte Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego - największe w Europie.
COBI, polska firma produkująca klocki, chce wykupić jeden z krakowskich fortów blisko centrum i stworzyć tam wystawę historyczną zbudowaną w całości z klocków oraz nietypowy park rozrywkowo-edukacyjny. Propozycja jest już na biurku prezydenta Jacka Majchrowskiego.
Z uprawianiem turystyki fortecznej nie trzeba zatem czekać do jakiegoś przyszłego "wielkiego otwarcia" - do zakończenia oczekiwanego, choć mało realnego, wielkiego procesu rewaloryzacji. Turystykę taką należy promować już, teraz, natychmiast!
Twierdza Kraków jest nieznaną jeszcze i niezgraną kartą, niespodziewanym piątym asem pośród znanych już atrakcji regionu. Czas najwyższy włączyć ją do gry.
Samolot, a wcześniej balon, aparat fotograficzny i luneta, gwintowana lufa armatnia i wydłużony pocisk artyleryjski spowodowały największą w dziejach Krakowa akcję... ogrodniczą!
Symbolem toczonych w 1914 roku wokół Krakowa krwawych walk stał się obelisk na wzgórzu Kaim, gdzie znajdowała się polowa pozycja obronna twierdzy.
Kto chce w pełni zrozumieć fenomen Twierdzy Kraków, prędzej czy później musi wybrać się do Przemyśla - na pole jednej z największych bitew początku I wojny światowej.
- Twierdza Kraków potrzebuje swojej "zamkowej bramy" - miejsca swoistego przejścia, gdzie u zwiedzającego zostanie rozbudzone zainteresowanie i skąd ruszy on na swoje własne jej odkrywanie - mówi dr Krzysztof Wielgus, architekt, znawca fortyfikacji, pracownik naukowy Politechniki Krakowskiej, członek Komisji Architektury Militarnej Polskiego Komitetu Narodowego ICOMOS.
Dzieła obronne krakowskiej twierdzy znajdujące się na terenie dzisiejszej Nowej Huty należą do tych, które jesienią 1914 r. czynnie uczestniczyły w walkach o miasto. I pozostały niezdobyte.
Dobiega końca adaptacja fortu "Borek" na Klinach. Za rok okoliczni mieszkańcy otrzymają do dyspozycji miejsce, w którym rozwijana będzie różnorodna działalność kulturalna.
Fort "Łapianka" to największa obecnie miejska inwestycja w zabytkowych obiektach Twierdzy Kraków. Od przyszłego roku gospodarzami będą tam harcerze.
Trwają prace rewaloryzacyjne w forcie "Kościuszko". Wkrótce powstanie tam park, w którym historia będzie spotykać się ze współczesnością.
Kraków od czasów średniowiecza był miastem obronnym. Zabytki i historyczne układy przestrzenne związane z fortyfikacjami stanowią ważny element dziedzictwa kulturowego, a także przyrodniczego Krakowa.
Już niedługo na południu Krakowa będziemy mieć namiastkę kompletnego Pierścienia Twierdzy Kraków. Na remonty XIX-wiecznych fortów w tegorocznym budżecie Krakowa przeznaczono miliony złotych. Wlokące się od lat inwestycje zakończą się za kilkanaście miesięcy. Przy okazji przybędzie kilka hektarów zagospodarowanej zieleni.
To już piąty dyskont spożywczy sieci Aldi w Krakowie. Nowa placówka powstała przy ul. Radzikowskiego 5. Na jej terenie znajdują się fragmenty zabytkowego fortu "N-8 Łobzów".
Małopolska konserwator zabytków pozytywnie odniosła się do pomysłu, by fort 31 "św. Benedykt" przeszedł w prywatne ręce. Wniosek o jego kupno złożył w urzędzie miasta inwestor.
Słynny zabytek przechyla się, w związku z tym Komitet Kopca Kościuszki chce, aby zastosowane zostały siatki stabilizujące obiekt. Podobne do tych, jakie stosowane są przy zabezpieczeniach autostrad. Zdaniem konserwatorów za bardzo ingeruje to w zabytkową substancję kopca.
Fort nr 31 św. Benedykt znawcy Twierdzy Kraków uważają za wyjątkowy. Przez lata niszczał, ale latem tego roku Zarządowi Budynków Komunalnych udało się go wydzierżawić za 17 tys. zł rocznie. Poznaliśmy plany adaptacji zabytku i działki wokół niego.
Na stronie internetowej Zarządu Budynków Komunalnych ponownie wystawione zostały trzy krakowskie forty do wydzierżawienia.
Odnowienie krakowskiego Fortu 49 "Krzesławice" jest wzorcowe, tak się powinno rewaloryzować zabytki architektury militarnej - orzekli niedawno eksperci ICOMOS. Gdyby wizytowali to miejsce 25 lat temu, zobaczyliby chaszcze, zasypane śmieciami fosy, zniszczone mury fortu i panoszące się na nich dzikie działki.
Na terenie wzgórza Kaim, z pozostałościami fortyfikacji Twierdzy Kraków, rozpoczyna się inwestycja deweloperska. Aktywiści walczą o zachowanie historycznego charakteru tego miejsca, podzielonego między Kraków i Wieliczkę.
Do każdego filmu niezbędna jest scenografia, czasem decydująca o randze dzieła. Scenografia "wybuchu niepodległości" w Krakowie istnieje do dziś. Marzy mi się, by nocą z 30 na 31 października tego roku obejść wszystkie te miejsca, kładąc rękę na czerwonej cegle, kamiennym bruku, szarej pancernej stali i spękanym przez sto skwarnych lipców starym drewnie.
Rosnąca wojskowa obsada miasta sprawiła, że już wkrótce ciasne okazały się koszary urządzone na Wawelu, a także ukończone w 1862 roku koszary im. Franciszka Józefa I przy ul. Rajskiej. W sytuacji kiedy stacjonujący w mieście garnizon osiągnął liczbę 5 tysięcy żołnierzy, niezbędna okazała się budowa nowego wszechstronnego kompleksu obiektów wojskowych.
Mimo kilku wizyt inwestorów, Agencji Mienia Wojskowego nie udało się sprzedać zabytkowego fortu przy ul. Rydla. Był to już czwarty nieudany przetarg. Ale wojskowi nie rezygnują i deklarują: - Przygotujemy nową wycenę nieruchomości. Miasto będzie miało prawo do pierwokupu.
Prawie 70 miłośników historii zjawiło się w sobotę na ul. Hofmana, skąd wyruszał kolejny spacer po Twierdzy Kraków, prowadzony przez dr. Krzysztofa Wielgusa z Politechniki Krakowskiej. Była to kolejna odsłona cyklu zorganizowanego przez krakowską "Gazetę Wyborczą" i Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie. Tym razem udaliśmy się na pozostałości szańca polowego FS 3, położonego u stóp Fortu nr 2 "Kościuszko".
Wyjątkowość pozostałości szańca polowego FS 3 jest wielowymiarowa. To nie tylko rzadki zespół inżynierii wojskowej i znakomity punkt widokowy - jako znak czasów streszcza w sobie historię praktycznie całego XIX i początków XX stulecia. Jest to zarazem unikatowe stanowisko archeologiczne. W sobotę 14 października "Wyborcza" organizuje zwiedzanie tego fragmentu Twierdzy Kraków. Z dr. Krzysztofem Wielgusem spotykamy się o godz. 11 na ul. Hofmana.
Fort wokół kopca Kościuszki, żeglujący nad Krakowem, znów narobił problemów. Jest jak papierek lakmusowy postaw, przekonań, mód i dogmatów. Ale nadal trwa. Wierzmy, że równowaga idealnego tworu architektury obronnej i autorytet Naczelnika pomogą osiągnąć zgodę.
Stary fort znalazł swoje życie po życiu. Czy stanie się ożywionym androidem, skojarzonym ze starych i nowych form oraz funkcji? Zobaczymy. Niech dzielnie broni naszych nadziei...
Lepiej nie zastanawiać się, jak potoczyłyby się losy Krakowa, gdyby na przełomie listopada i grudnia 1914 roku rosyjska ofensywa nie została zatrzymana nieopodal Wieliczki... Nie ulega natomiast wątpliwości kluczowa rola, jaką odegrały tu potężne fortyfikacje otaczające miasto.
Powinniśmy chronić i eksponować unikatowość 30-35 fortów, ale towarzyszyć im mogą inne, komercyjne, lecz mało inwazyjne funkcje. Rozmowa z dr Krzysztofem Wielgusem z Politechniki Krakowskiej, pasjonatem fortyfikacji Twierdzy Kraków.
Sala konferencyjno-koncertowa, salki do nauki angielskiego czy kawiarnia - ruiny fortu nr 52 na Klinach czeka przeobrażenie. Znajdzie się tu osiedlowy dom kultury oraz siedziba Biblioteki Polskiej Piosenki.
Fort nr 52 Borek przy ul. Fortecznej przejdzie rewitalizację. Za trzy lata stanie się siedzibą Biblioteki Polskiej Piosenki oraz Klubu Osiedlowego Kliny.
W niedzielę 2 lipca chętni będą mogli zwiedzać dwa niezwykłe miejsca: budynki Centrum Administracyjnego Kombinatu oraz Muzeum Twierdzy Kraków - Fort 49a "Dłubnia". W programie imprezy "Razem dla Huty" są także wykłady, warsztaty dla dzieci, pokazy filmów czy II Nowohucki Bieg Po Schodach. Początek o godz. 12.
Z góry widać więcej. Proponujemy więc wycieczkę, podczas której zobaczymy miasto i jego okolice z takiej właśnie, lotniczej perspektywy - na archiwalnych zdjęciach z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie. Dopiero na nich widać, jak zmieniły się niektóre fragmenty Krakowa, jakie budynki zniknęły, a jakie wciąż trwają na stałym miejscu.
Jak się prezentuje Kopiec Kościuszki na dawnych zdjęciach, mapach i litografiach? Jak wyglądał dawniej okalający go fort? I jak zamierzali całość przekształcić niemieccy architekci, projektujący w okupowanym Krakowie nową dzielnicę rządową? Zapraszamy do ilustrującej te tematy galerii, prezentowanej przez znawcę Krakowa, Konrada Myślika, podczas piątkowego spotkania w Archiwum Narodowym w Krakowie. Kolejne spotkanie z tego cyklu już 9 października - temat znów bardzo ciekawy: miasto na starych mapach i planach.
Fundacja Janus skarży się, że miasto zostawiło ją samą z kosztownymi remontami fortów Twierdzy Kraków. Ma pretensje także do SKOZK. - Fundacja zobowiązała się do stworzenia muzeum. Do tej pory niewiele zrobiła - ripostują urzędnicy.
Copyright © Agora SA
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)