Takiego odkrycia nikt się tu nie spodziewał. Podczas prac prowadzonych w budynku Synagogi Starej w Wieliczce spod ziemi wyłoniła się duża skrzynia. Kryła ok. 350 przedmiotów, w tym świeczniki, żyrandole, elementy dekoracyjne związane z Torą, ale także odznaki oficerów C.K. armii.
"Pamiętaj o dniu szabatu, aby należycie go świętować" - te słowa z Księgi Wyjścia są hasłem tegorocznego Dnia Judaizmu w Kościele katolickim. W programie krakowskich obchodów znalazły się spotkania, nabożeństwa, ale także wspólne przygotowywanie tradycyjnych chałek.
Taką informację podaje radio RMF FM. Oficjalnej odpowiedzi ze strony amerykańskiej w sprawie przyjazdu prezydenta Donalda Trumpa do Polski nie ma.
Społeczność żydowska rozpoczęła ośmiodniowe obchody Chanuki, czyli tzw. święta świateł, upamiętniającego ponowne poświęcenie Świątyni Jerozolimskiej w roku 165 p.n.e.
Po raz piąty zostanie wręczona Nagroda POLIN, przyznawana przez Muzeum Historii Żydów Polskich osobom, organizacjom lub instytucjom aktywnie działającym na rzecz ochrony pamięci o historii polskich Żydów. Wśród 7 wyłonionych przez kapitułę finalistów jest Adam Musiał z Krakowa, nauczyciel, przewodnik i tłumacz.
Zabytkowa synagoga w Wiśniowej, której radni chcieli się wcześniej pozbyć z gminy, zostaje jednak na miejscu. Ma w niej powstać muzeum regionu i partyzantki AK.
Na wycieczkę jadą do Bełżca. I wracając, zawsze pytają: 250 km stąd pamiętają o Żydach z Grybowa, a u nas nie ma nawet po nich śladu?
"Lwów - kres iluzji" to precyzyjny, historyczny zapis pogromu lwowskiego. Grzegorz Gauden zrekonstruował wypadki z listopada 1918 r., kiedy polscy mieszkańcy Lwowa zabili ponad 70 Żydów. Autor stworzył najpełniejszy jak dotąd zapis tamtych wydarzeń.
Na murze pojawił się wulgarny napis. Ktoś również oblał smołą pamiątkową tablicą.
Wybory parlamentarne 2019. "Konfederacja przeciwko Żydom #447" - taki napis pojawił się w niedzielę na murze żydowskiego cmentarza w Tarnowie. - Politycy uczą nienawiści do wszystkiego, co inne. Taki przekaz zbiera swoje żniwo - komentuje Adam Bartosz, prezes Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej.
- Jeśli zgodnie z postanowieniem sądu Gmina Wyznaniowa Żydowska nie wyda dziś dobrowolnie synagogi Izaaka, to mojego klienta wprowadzi tam komornik - mówił "Wyborczej" mecenas Roman Giertych, pełnomocnik fundacji Chabad Lubawitch. Obyło się jednak bez takich komplikacji.
Drzwi. Symbol początku, końca i przejścia między światami. W historii polskiego Żyda, Stanisława Aronsona, nabierają szczególnego znaczenia. Są synonimem strachu, podejrzenia i uprzedzenia. Czy osoba stojąca po drugiej stronie okaże się wrogiem czy sprzymierzeńcem? Karolina Zielazek-Szeska, której projekt Panoptikon zwyciężył w konkursie o nagrodę im. Chrisa Schwarza "Drzwi" organizowanym przez Żydowskie Muzeum Galicja, odpowiedź znalazła w sztuce.
Kościół parafii Matki Boskiej Szkaplerznej w Tarnowie stoi na działce nielegalnie przejętej od spadkobierców żydowskiej rodziny. Potwierdził to sąd. Ale prokurator generalny Zbigniew Ziobro chce unieważnić prawomocne orzeczenie.
W miejsce przychodni zdrowia i apteki powstaje kolejny hotel na Kazimierzu. - Zostaliśmy rozparcelowani do innych ośrodków, to kłopot zwłaszcza dla osób starszych - mówią mieszkańcy. Wydrukowali klepsydry i plakaty, chcą zwrócić uwagę na to, jak zamiera ich dzielnica.
- Takie zniszczenie to wstyd i hańba, jaką wandal okrył mieszkańców Tarnowa. My się na takie działania nie zgadzamy i teraz dajemy temu wyraz - mówi Adam Bartosz, prezes Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej. W poniedziałek mieszkańcy usunęli antysemicki napis, który pojawił się w niedzielę na ogrodzeniu żydowskiego cmentarza w Tarnowie.
"Żydzi jedzą dzieci. Jadowniki jedzą Żydów" - napis o takiej treści wymalowali czerwonym sprayem wandale na odnowionym murze cmentarza żydowskiego w Tarnowie. Ledwie miesiąc po zakończeniu remontu kirkutu.
"Jesteśmy zaniepokojeni, że w naszych krajach jest coraz więcej uprzedzeń antysemickich i rasistowskich, a nietolerancyjne hasła rozprzestrzeniają się. Ruchy nacjonalistyczne, ksenofobiczne i faszystowskie stają się coraz bardziej popularne wśród ludzi młodych. Nie chcemy tego" - apelowała w byłym obozie koncentracyjnym Auschwitz-Birkenau młodzież z całej Europy.
Zrujnowaną synagogę w Wiśniowej chce kupić prywatna fundacja i stworzyć w niej centrum literackie. Nie wiadomo, czy radni, którzy wnioskowali o przeniesienie zabytku, zgodzą się na to.
Tadeusz Jakubowicz: - Gdyby oni w tej synagodze się tylko modlili. Ale mieli tam falafel, sklep z koszerną żywnością, obiady dla zagranicznych grup. Rabin Eliezer Gurary: - A jak Gmina Wyznaniowa Żydowska wynajmowała bożnicę na dyskotekę, to nie było problemu? W konflikcie o synagogę Izaaka nie chodzi jednak tylko o pieniądze!
Walczymy o nasze dziedzictwo - mówi Tadeusz Jakubowicz, przewodniczący Gminy Żydowskiej w Krakowie. - Walczą tylko o pieniądze - komentuje jego słowa Eliezer Gurary, chasydzki rabin z ruchu Chabad-Lubawitch. Spór o synagogę Izaaka pomiędzy organizacjami sięgnął zenitu.
Michael Schudrich pojawił się w czwartkowy wieczór na krakowskim Kazimierzu, aby modlić się pod synagogą Izaaka.. Naczelny rabin Polski próbował także dostać się przez ogrodzenie do wnętrza świątyni, by odzyskać przedmioty liturgiczne. Spór o synagogę Izaaka trwa.
Radni podkrakowskiej Wiśniowej chcą pozbyć się z gminy niszczejącej synagogi. Argumentują, że mają pilniejsze wydatki niż jej remont. Ale małopolska konserwator zabytków nie zgadza się na przeniesienie obiektu.
Społeczność żydowska, w większości przychylna fundacji Chabad-Lubavitch, zebrała się w środę wieczorem przed wejściem do synagogi Izaaka na Kazimierzu, aby wyrazić swoje rozgoryczenie wobec zajęcia świątyni przez Gminę Żydowską.
Żydowska Gmina Wyznaniowa, będąca właścicielem synagogi Izaaka, zamknęła w poniedziałek na kłódkę wejście do synagogi Izaaka na Kazimierzu. Społeczność żydowska, rozgoryczona tym faktem, nie daje za wygraną i organizuje spotkania modlitewne przed zamkniętą świątynią. Pierwsze z nich odbyło się we wtorek wieczorem.
"Bez względu na charakter sporu, wzywam Gminę do wypełnienia najbardziej elementarnej odpowiedzialności każdej społeczności żydowskiej - otwarcia drzwi synagogi i umożliwienia Żydom modlitwy do Boga" - napisał rabin Michael Schudrich w liście otwartym do Tadeusza Jakubowicza, przewodniczącego Gminy Wyznaniowej Żydowskiej.
Interwencja policji i zgłoszenie do prokuratury, kłódki, łańcuchy, zamknięte wejście i ochroniarze w kominiarkach. Między Gminą Żydowską a fundacją Chabad-Lubavitch wybuchła awantura o synagogę Izaaka.
W radosnym tańcu przy dźwiękach izraelskiej muzyki - tak tłumy krakowian i gości bawiły się na tradycyjnym "Szalom na Szerokiej", który zwieńczył 29. edycję Festiwalu Kultury Żydowskiej.
Gdzie można dziś odnaleźć przedwojenny żydowski Kraków? - Nigdzie. Kazimierz to Cepelia. Autentycznego świata Żydów już nie znajdziemy. Także dawny Kraków, poza częścią w obrębie Plant, już nie istnieje - mówi krakowski historyk, prof. Czesław Brzoza.
Tradycyjny koncert kantorów, Szalom na Szerokiej, eklektyczne wieczory w Alchemii i elektroniczne noce na barce. Muzyka, tak różnorodna w brzmieniu i rodowodzie, będzie bohaterką rozpoczynającego się w piątek 29. Festiwalu Kultury Żydowskiej.
W samym centrum krakowskiego Kazimierza, na parkingu przed Synagogą Wysoką FKŻ stawia Namiot Spotkań - centrum wydarzeń, wykładów, koncertów i spotkań. By, jak czytamy w manifeście organizatorów, przypomnieć, "że człowiekowi nic nie jest dane raz na zawsze". Rozmowa z Judith Palettą i Pawłem Kowalewskim, menedżerami programowymi 29. Festiwalu Kultury Żydowskiej.
Dawid Bajgelman skomponował wiele hitów muzyki popularnej, m.in. "Grzech" czy "Nie gniewaj się", które przed wojną śpiewali najwybitniejsi artyści - Wiera Gran, Albert Harris i Adam Aston. Rozmowa z Olą Bilińską, artystką 29. Festiwalu Kultury Żydowskiej.
I nagle za oknem przechodzą chasydzi w tych swoich chałatach i kapeluszach. To było coś nie z tej ziemi, jakby czas się cofnął.
Dlaczego w Purim je się uszy Hamana, a pesachowy deser ma przypominać błoto? I co to właściwie znaczy, że coś jest koszerne, a inne już nie? Kuchnia żydowska skrywa wiele tajemnic, a jej bogactwo to nie tylko chałka i cymes.
Synagoga nowotarskich Żydów ortodoksyjnych przetrwała dwie wojny światowe. W maju zniknęła z map i przestrzeni Nowego Targu. Została zburzona - bo zapomniano jej wpisać do rejestru zabytków.
"To nie deszcz, to ludzie" to głęboka i osobista rozmowa dziennikarki "Wysokich Obcasów" Moniki Tutak-Goll z Haliną Birenbaum - polsko-izraelską poetką, pisarką, tłumaczką, ocaloną z Holocaustu. Publikujemy fragment książki, która ukazała się właśnie w wydawnictwie Agora.
Wspólnie prezentowanie dziedzictwa Krakowa rozsianym po całym świecie krakowianom, ich potomkom i wszystkim zainteresowanym - to przesłanie listu intencyjnego, podpisanego we wtorek przez Związek Krakowian w Izraelu i Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa.
W miejscu, w którym 80 lat temu w Oświęcimiu stała Wielka Synagoga, będzie park pamięci. Żadnych pomników, tylko drzewa i kopia żyrandola (wykonana w technologii 3D), który uratowano z synagogi - taki pomysł ma Muzeum Żydowskie w Oświęcimiu. Pomysł spodobał się mieszkańcom.
Doroczny Marsz Żywych - który gromadzi Żydów z całego świata, ale także Polaków - wyruszył po raz 28. spod bramy obozu Auschwitz. Trzykilometrową trasę do Birkenau - zwaną drogą śmierci - zdecydowało się pokonać około 10 tysięcy osób.
Jan Jarosz został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Tyle że z rodziną, która podczas II wojny światowej rzeczywiście ukrywała Żydów ze Stańkowej, łączy go tylko... zbieżne nazwisko. Jaroszowie domagają się wyjaśnień, a Kancelaria Prezydenta... podmienia treść laudacji na swojej stronie internetowej.
Już nie spotkamy go w Domu Klezmera przy ul. Szerokiej na krakowskim Kazimierzu, gdzie często przesiadywał. Nikomu już nie będzie tłumaczył, w czym tkwi sekret klezmerskiej muzyki towarzyszącej mu przez całe długie życie. Nie opowie o swojej młodości w ukochanych Przemyślanach. Nie wspomni więcej o dramatach, z którymi przyszło mu się mierzyć w nieludzkim czasie. Nie udzieli już żadnego wywiadu...
Copyright © Agora SA